Oρισμένοι συγγραφείς στην αναζήτησή τους για τα προεφηβικά και νεανικά χρόνια του Ιησού, ισχυρίζονται λανθαμένα ότι τόσο o Πρόδρομος Ιωάννης, όσο και ο Ιησούς Χριστός, ανήκαν στην Ιουδαϊκή αίρεση των Εσσαίων.

Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει καμία ιστορική απόδειξη ότι ο άγιος Ιωάννης και ο Χριστός μαθήτευσαν στους Εσσαίους (ιουδαϊκή αίρεση με βάπτισμα, ευχαριστία, καθάρσεις, ποινές, έντονο ασκητικό χαρακτήρα και διαχωρισμό των ανθρώπων σε αγίους και βέβηλους).

Σύμφωνα με το dogma.gr, η θέση αυτή χρησιμοποιείται συνήθως για να χτυπήσει την πίστη στον Ιησού Χριστό ως Υιό και Λόγο του Θεού.

Άλλωστε, ενώ στους Εσσαίους ίσχυε ότι: α) όλα τα μέλη της κοινότητας προετοίμαζαν τον ερχομό δύο Μεσσιών και όχι ενός, β) υποτιμούσαν τις γυναίκες, γ) εξαφανίζεται η προσωπικότητα στα μέλη τους, δ) εφάρμοζαν αυστηρό τελετουργικό με πολύ συχνές πλύσεις – καθάρσεις και διατάξεις Σαββάτου, ε) ετοιμάζονταν για πνευματικό πόλεμο,στ) ήσαν σωβινιστές Ισραηλίτες, ζ) επικεντρώνονταν στο Μωυσή, η) ερμήνευαν αριθμολογικά τις Γραφές, θ) το βάπτισμά τους είχε μαγική σημασία και ι) η ευχαριστία τους είχε έννοια ειδωλολατρικής ιερής τελετής….

Εντελώς αντίθετα, στον κύκλο της πρώτης χριστιανικής κοινότητας και του Αγίου Ιωάννη: α) μόνο ο Ιωάννης αποκαλείται «βαπτιστής», βαπτίζει μεγάλα πλήθη θρησκευόμενων και προετοιμάζει την οδό τού ενός και μοναδικού Μεσσία, β) οι μαθητές του Κυρίου και η πρώτη Εκκλησία σέβονται απόλυτα τις γυναίκες, γ) διατηρούσαν τα ονόματα και την προσωπικότητα τους, δ) ζούσαν ελεύθερα, ε) δεν εφάρμοζαν αυστηρά το τυπικό και τις διατάξεις του Νόμου, στ) αγαπούσαν όλους τους λαούς χωρίς διακρίσεις, ζ) δεν ασχολούνταν ιδιαίτερα με τον Μωυσή, η) ούτε ερμήνευαν μυστικά τις Γραφές, θ) το βάπτισμα αφορούσε στη σωτηρία μέσω της πίστεως και ι) η Θεία Κοινωνία είναι Τράπεζα συνδεδεμένη με το υπερουράνιο θυσιαστήριο όπου παρατίθεται για τροφή ο ενανθρωπήσας Λόγος του Θεού (βλ. και «Ιωάννης ο Βαπτιστής βάσει των Πηγών», Γ.Σ. Γρατσέα, Αθ. 1968, σελ. 158-160, 182-200)