Παγκόσμια αναταραχή

Όπως έχουν καταστήσει σαφές ο Υπουργός Οικονομικών Scott Bessent και ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Συμβούλων Stiven Miran, ο στόχος τους περιλαμβάνει τη μείωση των μακροπρόθεσμων αποδόσεων των ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου ενθαρρύνοντας τη συντονισμένη αποδυνάμωση του δολαρίου προκειμένου να υπάρξει ανάταξη του παραγωγικού μοντέλου των ΗΠΑ

 

Παγκόσμια αναταραχή - Γιατί το αδύναμο δολάριο αλλάζει τα πάντα στις αγορές - Έρχεται εκτίναξη τιμών σε όλα τα εμπορεύματα

Μήπως πρέπει να συνηθίσουμε την εικόνα οι χρηματοπιστωτικές αγορές να λειτουργούν υπό την προοπτική ενός αδύναμου δολαρίου;
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ανατροπή στη συμβατική επενδυτική σοφία από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου…
Βέβαια, το δολάριο έχει αντιπαρέλθει πολλές κρίσεις, αλλά αυτή τη φορά το στοίχημα είναι υψηλό!
Αυτό που πρέπει να σημειωθεί ιδιαίτερα – και έχει ιστορική σημασία - είναι η αποδυνάμωση του δολαρίου - όχι μόνον ως τεχνική κίνηση στην αγορά συναλλάγματος, αλλά ως αποτέλεσμα πολιτικής στο πλαίσιο ενός μεταβαλλόμενου παγκόσμιου οικονομικού κλίματος και αυξανόμενου συστημικού κινδύνου.
Μέχρι στιγμής το 2025, το δολάριο έχει υποχωρήσει περισσότερο από 8% έναντι ενός «καλαθιού» σημαντικών νομισμάτων - το χειρότερο ξεκίνημα έτους στην τετραετή ιστορία του Δείκτη Δολαρίου ΗΠΑ ICE.
Ο δείκτης αναβοσβήνει κόκκινο, όχι μόνο εξαιτίας μιας μακροοικονομικής απόκλισης που είναι γνωστή, αλλά εξαιτίας κάτι πιο δομικό: πρόκειται για μια σκόπιμη πολιτική που ανατρέπει τον παγκόσμιο ρόλο του δολαρίου με ευρύτερες συνέπειες.
Ο Λευκός Οίκος τελεί στην τροχιά αυτού που έχει ονομαστεί «Συμφωνία Mar-a-Lago» - όπως έχουμε γράψει επανειλημένα στο BN - μια προσπάθεια να αναπροσαρμοστεί η ισοτιμία του δολαρίου χαμηλότερα, προκειμένου να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της μεταποίησης των ΗΠΑ.
Όπως έχουν καταστήσει σαφές ο Υπουργός Οικονομικών Bessent και ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Συμβούλων Stiven Miran, ο στόχος τους περιλαμβάνει τη μείωση των μακροπρόθεσμων αποδόσεων των ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου ενθαρρύνοντας τη συντονισμένη αποδυνάμωση του δολαρίου.
Αλλά υπάρχει ένα πρόβλημα. Η αποδυνάμωση του δολαρίου και αυτό να διατηρήσει παράλληλα το καθεστώς ως παγκόσμιου αποθεματικού, δεν είναι εύκολο κατόρθωμα.
Το δολάριο αποτελεί τη «ραχοκοκαλιά» των παγκόσμιων κεφαλαιαγορών ακριβώς επειδή ήταν ισχυρό, σταθερό και προστατευμένο από πολιτικές ιδιοτροπίες.
Τώρα, με την ανατραπείσα εμπορική πολιτική και τα διφορούμενα μηνύματα από την Ουάσιγκτον, βλέπουμε το κόστος της νομισματικής κυριαρχίας ως να αυξάνεται.

Όπως σημείωσε πρόσφατα η Goldman Sachs, το «εξαιρετικό προνόμιο» που εδώ και καιρό στηρίζει το δολάριο διαβρώνεται.
Οι δασμοί δεν επηρεάζουν μόνο τις εμπορικές ροές - περιορίζουν επίσης τα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων, μειώνουν τα πραγματικά εισοδήματα των καταναλωτών και υπονομεύουν την εμπιστοσύνη στους θεσμούς των ΗΠΑ.
Η αγορά ομολόγων το βλέπει.
Τα επιτόκια αυξάνονται - όχι λόγω αισιοδοξίας για την ανάπτυξη, αλλά επειδή οι ξένοι κάτοχοι ομολόγων επανεκτιμούν τα αμερικανικά assets στα χαρτοφυλάκιά τους.
Από τον Φεβρουάριο του 2025, σύμφωνα με την Barron’s, επενδυτές του εξωτερικού κατείχαν 8,8 τρισεκατομμύρια δολάρια σε χρέος των ΗΠΑ.
Εάν αυτή η βάση αγοραστών μειωθεί, οι αποδόσεις των ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου πρέπει να αυξηθούν, ανεβάζοντας το κόστος δανεισμού των ΗΠΑ και αποδυναμώνοντας περαιτέρω τα διαπιστευτήρια του «ασφαλούς καταφυγίου» για το δολάριο.
Ένα αποδυναμωμένο δολάριο θέτει επίσης τις ξένες κεντρικές τράπεζες σε δύσκολη θέση.
Πληθωρίζει τα νομίσματά τους, βλάπτει την ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών τους και τις αναγκάζει να εξετάσουν πρόωρες μειώσεις επιτοκίων.

Το παιχνίδι αλλάζει ριζικά 

Βρισκόμαστε σε αχαρτογράφητα νερά όπου το παραδοσιακό αντανακλαστικό των επενδυτών της «φυγής προς τα ασφαλή αμερικανικά assets» - ισχυρό δολάριο, πτώση των αποδόσεων των ΗΠΑ - δεν «δουλεύει».
Επιπλέον, οι παγκόσμιοι επενδυτές μπορεί να αισθάνονται λιγότερο διατεθειμένοι να επιλέξουν αυτόματα τις ΗΠΑ ως καταφύγιό τους.
Και ναι, οι αγορές παρατηρούν αυτό που πολλοί δεν θα πουν δυνατά: ότι οι αγορές των ΗΠΑ κομίζουν πλέον ένα ασφάλιστρο πολιτικού κινδύνου – αυτό της αναδιάταξης των αγορών.
Όπως παρατήρησαν οι Financial Times, τα αμερικανικά ομόλογα συμπεριφέρονται λιγότερο σαν περιουσιακά στοιχεία χωρίς κίνδυνο και περισσότερο σαν assets αναδυόμενων αγορών - «η αναδυόμενη αγορά των ΗΠΑ» είναι πλέον ένα σοβαρό θέμα συζήτησης.
Για να είμαστε σαφείς, υπάρχουν σενάρια - όπως μια παγκόσμια ύφεση - όπου το δολάριο θα μπορούσε να ανακάμψει σε μια βραχύβια φυγή των επενδυτών προς ασφαλή assets.
Αλλά αυτό δεν είναι ένα στοίχημα που οι περισσότεροι θέλουν να βάλουν.
Η μακροπρόθεσμη καμπύλη της ισοτιμίας του δολαρίου καθορίζεται από την εμπιστοσύνη σε αυτό ως «ασφαλούς asset».
Η υπονόμευση της εμπιστοσύνης στο αμερικανικό νόμισμα για βραχυπρόθεσμα στρατηγικά κέρδη κινδυνεύει να βλάψει την εμπιστοσύνη που χρειάστηκε δεκαετίες για να χτιστεί.
Και η εμπιστοσύνη, όταν κλονιστεί, δεν αποκαθίσταται εύκολα.
Η κυβέρνηση αντιμετωπίζει την υποτίμηση του νομίσματος ως εργαλείο για την επαναβιομηχάνιση.
Ωστόσο, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα ήταν συνετό να προχωρήσουν με προσοχή - όπως επισημαίνουν οι αναλυτές επισημαίνοντας το τεράστιο ρίσκο.
Το δολάριο δεν είναι απλώς ένας ακόμη μακροοικονομικός μοχλός - είναι ένας ακρογωνιαίος λίθος της αμερικανικής οικονομικής κυριαρχίας.
Αν το διαβρωθεί, μπορεί όλοι να ανακαλύψουμε πόσο εύθραυστη μπορεί να είναι αυτή η κυριαρχία σε ένα μεταβαλλόμενο οικονοικό τοπίο.

Τι δείχνει ο Δείκτης Δολαρίου ΗΠΑ

Ο δείκτης του δολαρίου έχει υποχωρήσει απότομα από την αρχή του έτους όπως αναφέραμε, γεγονός που έχει ενισχύσει τις τιμές των εμπορευμάτων, ιδίως των μετάλλων όπως ο χρυσός και το ασήμι, λόγω της αντίστροφης σχέσης τους.
Αυτή η πτώση πηγάζει από διάφορους παράγοντες, όπως η βύθιση της χρηματιστηριακής αγοράς που πυροδότησε εκροές ξένων κεφαλαίων, οι αυξανόμενοι κίνδυνοι ύφεσης και οι προσδοκίες για μελλοντικές μειώσεις επιτοκίων, καθώς και η αυξανόμενη αβεβαιότητα σχετικά με τις νέες δασμολογικές πολιτικές της Αμερικής.
Ωστόσο, μετά από τρεις μήνες σταθερών μειώσεων, το δολάριο βρίσκεται τώρα σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι - ένα σταυροδρόμι που θα επηρεάσει σημαντικά την επόμενη κίνησή του, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο θα αντιδράσουν τα εμπορεύματα και τα πολύτιμα μέταλλα από εδώ και πέρα.
Το σταυροδρόμι έγκειται στο γεγονός ότι ο Δείκτης Δολαρίου ΗΠΑ - ένα μέτρο της συναλλαγματικής ισοτιμίας του δολαρίου έναντι ενός καλαθιού σημαντικών παγκόσμιων νομισμάτων (όχι της εγχώριας αγοραστικής του δύναμης) - βρίσκεται τώρα ακριβώς σε ένα σημαντικό μακροπρόθεσμο επίπεδο στήριξης γύρω στο 100.
Αυτό το επίπεδο έχει διατηρηθεί για αρκετά χρόνια και έχει προκαλέσει σημαντικές ανακάμψεις στο παρελθόν, συμπεριλαμβανομένης της πιο πρόσφατης ανάκαμψης τον Σεπτέμβριο του 2024, η οποία προκάλεσε απόσυρση από τα πολύτιμα μέταλλα τους επόμενους μήνες.
Ο τρόπος με τον οποίο θα συμπεριφερθεί ο Δείκτης Δολαρίου ΗΠΑ από εδώ και πέρα θα έχει σημαντική επίδραση στην κατεύθυνση της τομής των εμπορευμάτων και των πολύτιμων μετάλλων.
Ένα αποφασιστικό άλμα κάτω από αυτό το επίπεδο πιθανότατα θα ανοίξει την πόρτα σε μια βαθύτερη πτώση, ενδεχομένως στα χαμηλά της δεκαετίας του '90 ή ακόμα και χαμηλότερα, κάτι που θα ήταν ιδιαίτερα ανοδικό για τα εμπορεύματα και θα μπορούσε να ωθήσει τον χρυσό προς την τιμή των 4.000 δολαρίων και το ασήμι πάνω τα 40-50 δολάρια.
Ωστόσο, εάν ο Δείκτης Δολαρίου βρει σταθερή στήριξη στο επίπεδο του 100, είναι πιθανό να ανακάμψει, κάτι που θα αποτελούσε ένα αντίθετο άνεμο για τα εμπορεύματα.
Ωστόσο, ο χρυσός, ο οποίος παραμένει σε ισχυρή ανοδική τάση, πιθανότατα θα εδραιωθεί αντί να βιώσει μια απότομη υποχώρηση.

Ο Δείκτης Δολαρίου ΗΠΑ, ο οποίος, όπως δείχνει το παρακάτω διάγραμμα, διατηρεί μια μακροχρόνια αντίστροφη σχέση με τις τιμές των εμπορευμάτων:

Κάποιος μπορεί ξεκάθαρα την αντίστροφη σχέση μεταξύ του δολαρίου ΗΠΑ και του χρυσού:

Και εδώ είναι η αντίστροφη σχέση μεταξύ του δολαρίου ΗΠΑ και του αργύρου:

Δείτε ένα διάγραμμα του χρυσού τα τελευταία τρία χρόνια, που δείχνει την ισχυρή ανοδική αγορά που έχει διαμορφωθεί τον τελευταίο χρόνο.
Η συμπεριφορά του δολαρίου από αυτό το σημείο και μετά είναι πιθανό να διαδραματίσει βασικό ρόλο στη διαμόρφωση της επόμενης φάσης του ράλι του χρυσού.

Ο δείκτης δολαρίου βρίσκεται αυτή τη στιγμή στα πρόθυρα του βασικού επιπέδου στήριξης των 100 μονάδων — θα μπορούσε να υποχωρήσει στις 90 μονάδες και να αποδυναμωθεί περαιτέρω, ή να ανακάμψει και να επιστρέψει στις 100 μονάδες, ανακτώντας μέρος των πρόσφατων απωλειών του.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο εντεινόμενος κίνδυνος ύφεσης αυξάνει την πιθανότητα επικείμενων μειώσεων των επιτοκίων από την Fed, οι οποίες, με τη σειρά τους, θα ασκούσαν καθοδική πίεση στο δολάριο.
Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, ωστόσο, μπορεί κάποιος να είναι αισιόδοξος για το δολάριο λόγω της τρέχουσας ακραίας υπερτίμησής του σε σχέση με άλλα νομίσματα, ένα φαινόμενο που δεν έχει παρατηρηθεί σε πάνω από 120 χρόνια δεδομένων - εκτός από το 1933 και το 1985 - και οι δύο περίοδοι ακολουθήθηκαν από σημαντικές πτώσεις του δολαρίου.
Η ασυνήθιστη ισχύς του δολαρίου τα τελευταία χρόνια υπήρξε ένας σημαντικός παράγοντας που διατηρεί τις τιμές των βασικών προϊόντων πολύ χαμηλότερες από ό,τι θα ήταν κανονικά.
Ωστόσο, μια επικείμενη διόρθωση στην αξία του δολαρίου θα πρέπει να πυροδοτήσει μια ισχυρή ανοδική άνοδο σε ολόκληρο τον τομέα των βασικών εμπορευμάτων, συμπεριλαμβανομένων περιουσιακών στοιχείων όπως ο χαλκός, ο χρυσός, το ασήμι και οι μετοχές εταιριεών εξόρυξης.

Μια ματιά στο μακροπρόθεσμο διάγραμμα του Δείκτη Δολαρίου ΗΠΑ αποκαλύπτει ότι διαπραγματεύεται σε ένα ανοδικό κανάλι από περίπου το 2008.
Πιστεύω ότι μια ενδεχόμενη κατάρρευση από αυτό το κανάλι θα ήταν ένα βασικό σημάδι ότι το δολάριο εισέρχεται σε μια νέα «αγορά bear», παρόμοια με αυτή που συνέβη στις αρχές της δεκαετίας του 2000.

H επερχόμενη bear market του δολαρίου θα πυροδοτήσει έναν ισχυρό υπερκύκλο (μια παρατεταμένη περίοδο αυξήσεων των τιμών που υπερβαίνουν αυτό που θεωρείται φυσιολογικό) στην αγορά εμπορευμάτων — παρόμοιο με αυτόν που ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν όλα τα εμπορεύματα - από τον χαλκό μέχρι το πετρέλαιο και το σιτάρι- σημείωσαν τεράστια κέρδη.
Περαιτέρω υποστήριξη αυτής της προοπτικής είναι η εξαιρετικά χαμηλή αποτίμηση των εμπορευμάτων σε σχέση με τις αμερικανικές μετοχές, όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα.
Όταν αυτός ο λόγος φτάνει σε τέτοια άκρα, όπως τώρα, συχνά υποχωρεί απότομα, πυροδοτώντας σημαντικές κινήσεις σε ολόκληρο το σύμπλεγμα εμπορευμάτων.

O Δείκτης Δολαρίου ΗΠΑ βρίσκεται σε ένα σημαντικό σταυροδρόμι αυτή τη στιγμή. Αυτό που θα κάνει από εδώ και πέρα —είτε πέσει κάτω από το βασικό επίπεδο των 100 και συνεχίσει να βυθίζεται, είτε αναπηδήσει από αυτήν την υποστήριξη— θα έχει σημαντική επιρροή στο πώς τα εμπορεύματα, ειδικά ο χρυσός και το ασήμι, να αποδώσουν βραχυπρόθεσμα.
Υπάρχει αρκετή αισιοδοξία για τα πολύτιμα μέταλλα στη συνολική εικόνα, ανεξάρτητα από το τι θα κάνει το δολάριο - η μοίρα του οποίου συνδέεται με το εάν επιτευχθούν συμφωνίες για τους δασμούς αλλά και την προοπτική ενός super deal με την Κίνα.
Αυτά τα χαρακτηριστικά της συγκυρίας είναι πιθανό να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των επόμενων σημαντικών κινήσεων στην αγορά.

www.bankingnews.gr