Ισραηλινή ειδικός

Μετά το Ιράν και τις πυρηνικές του φιλοδοξίες, μια άλλη περιφερειακή δύναμη προκαλεί ανησυχία στη Δύση: η Άγκυρα του Recep Tayyip Erdogan. 

 

Δευτέρα 23/06/2025 - 22:44

Ισραηλινή ειδικός: Μετά το Ιράν, η σειρά της Τουρκίας – O Erdogan στα χνάρια του Ayatollah Khamenei

 

Η γεωπολιτική σκακιέρα της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου εισέρχεται σε νέα, πιο επικίνδυνη φάση, καθώς η προσοχή των διεθνών αναλυτών στρέφεται πλέον στην Τουρκία.
Μετά το Ιράν και τις πυρηνικές του φιλοδοξίες, μια άλλη περιφερειακή δύναμη προκαλεί ανησυχία στη Δύση: η Άγκυρα του Recep Tayyip Erdogan.
Όπως υποστηρίζει η Ισραηλινή ειδικός Dana Levi, η τουρκική ηγεσία ακολουθεί μια ρητορική που θυμίζει τις στρατηγικές του Ανώτατου Ηγέτη του Ιράν, Ayatollah Khamenei, επαναφέροντας στο προσκήνιο το ζήτημα της στρατιωτικοποίησης της πυρηνικής ενέργειας.
Η Levi περιγράφει πώς η Τουρκία, αν και δεσμευμένη από διεθνείς συνθήκες μη διάδοσης, εντείνει την επιθετική της στάση και ενδέχεται να εξελιχθεί σε επόμενο "πονοκέφαλο" για τη Δύση – μετά την Τεχεράνη.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την Ισραηλινή ειδικό Dana Levi, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποθηκεύουν περίπου 50 πυρηνικές βόμβες τύπου B61 στην Αεροπορική Βάση του Ιντσιρλίκ, τις οποίες χαρακτήρισε ως απομεινάρια του Ψυχρού Πολέμου, στο πλαίσιο του προγράμματος πυρηνικής διαμοίρασης του ΝΑΤΟ.
Όπως τόνισε, οι βόμβες βρίσκονται υπό τη στενή επιτήρηση της 39ης Ομάδας Ασφάλειας Οπλικών Συστημάτων των ΗΠΑ και φυλάσσονται σε ενισχυμένα υπόγεια καταφύγια, όντας εξοπλισμένες με προηγμένα συστήματα ασφαλείας, γνωστά ως Permissive Action Links – δηλαδή κωδικοί 12 ψηφίων που είναι γνωστοί μόνο στο Πεντάγωνο.
Η ίδια υπογράμμισε πως χωρίς αυτούς τους κωδικούς, οι βόμβες είναι απλώς άχρηστα μέταλλα και δεν είναι προσβάσιμες από την Τουρκία.
Ανέφερε επίσης ότι η τουρκική Πολεμική Αεροπορία είχε εκπαιδευτεί στο παρελθόν για τη ρίψη αυτών των βομβών σε περίπτωση σύγκρουσης, όμως από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, η Τουρκία έχει χάσει τόσο τα αεροσκάφη όσο και τους πιλότους που ήταν πιστοποιημένοι για πυρηνικές αποστολές. Σήμερα, επισήμανε, μόνο αμερικανικά αεροσκάφη μπορούν να μεταφέρουν αυτές τις βόμβες, εφόσον απαιτηθεί. «Η Ουάσινγκτον διατηρεί πλήρη έλεγχο πάνω στο πυρηνικό της οπλοστάσιο στην Τουρκία», εξήγησε, «αφήνοντας την Άγκυρα στον ρόλο του παρατηρητή μέσα στην ίδια της την επικράτεια».
Για τις πυρηνικές φιλοδοξίες της Τουρκίας, η Levi υπενθύμισε ότι η χώρα υπέγραψε τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων (NPT) το 1980, δεσμευόμενη επίσημα να μην αναπτύξει πυρηνικά όπλα. Ωστόσο, όπως σημείωσε, οι σκιές του παρελθόντος και η ρητορική του παρόντος εγείρουν ερωτήματα.
Υπενθύμισε ότι τη δεκαετία του 1960, ορισμένοι Τούρκοι αξιωματούχοι είχαν εξετάσει το ενδεχόμενο κατασκευής ατομικής βόμβας, αλλά τα σχέδια αυτά εγκαταλείφθηκαν λόγω έλλειψης τεχνογνωσίας και πολιτικής βούλησης.
Η Levi τόνισε πως τα τελευταία χρόνια ο Πρόεδρος Erdogan έχει εκφράσει επανειλημμένα τη δυσαρέσκειά του με το υπάρχον πυρηνικό status quo, σημειώνοντας ότι το 2019 δήλωσε ανοικτά πως είναι άδικο ορισμένες χώρες να διαθέτουν πυρηνικά όπλα ενώ στην Τουρκία απαγορεύεται.
Σύμφωνα με τη Levi, η δήλωση αυτή, που έγινε από επίσημο βήμα, προκάλεσε ανησυχία στη Δύση. Παρόλα αυτά, ανέφερε ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις για ενεργό πυρηνικό πρόγραμμα στην Τουρκία, καθώς η χώρα διαθέτει μόνο μικρούς ερευνητικούς αντιδραστήρες που δεν μπορούν να παράγουν πλουτώνιο κατάλληλο για όπλα.
Η ειδικός εξήγησε ότι, στο πλαίσιο των υποχρεώσεών της από τη Συνθήκη Μη Διάδοσης και το Πρόσθετο Πρωτόκολλο με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA), η Τουρκία υποχρεούται να δέχεται αυστηρούς ελέγχους και να επιτρέπει άμεση πρόσβαση για επιθεωρήσεις σε περίπτωση και της παραμικρής υποψίας. Ειδική αναφορά έκανε στη συμφωνία προμήθειας ουρανίου μέσω του Νίγηρα — υλικού απαραίτητου για εμπλουτισμό — σημειώνοντας πως η Τουρκία και ο Νίγηρας δεν είναι νομικά υποχρεωμένοι να δηλώσουν την εισαγωγή ή εξαγωγή ουρανίου σε φυσική μορφή.
Καταλήγοντας, η Dana Levi εκτίμησε ότι η ρητορική του Erdogan ενδεχομένως αποσκοπεί στην ενίσχυση της εικόνας της Τουρκίας ως περιφερειακής δύναμης, ωστόσο, όπως ανέφερε, αφήνει περιθώρια για εικασίες σχετικά με τις μακροπρόθεσμες προθέσεις της Άγκυρας.

www.bankingnews.gr 

Dana Levi דנה

@Danale

  

 

Turkey Under Control: American Bombs on Turkish Soil The US is storing around 50 B61 nuclear bombs at Incirlik Air Base, relics of the Cold War, as part of NATO’s nuclear sharing program. The bombs are under the watchful eye of the US military’s 39th Weapons Systems Security Group. Stored in hardened underground bunkers, they are equipped with sophisticated security systems known as Permissive Action Links – 12-digit codes known only to the Pentagon. Without them, the bombs are dead metal, out of Turkish hands. The Turkish Air Force was once trained to deliver these bombs in the event of a conflict, but since the early 2000s, Turkey has lost the aircraft and pilots certified for nuclear missions. Today, only US aircraft can lift these bombs into the air, should the time come. Washington retains full control over its nuclear arsenal in Turkey, leaving Ankara in the role of observer on its own territory.  Turkey’s Nuclear Ambitions Turkey, which signed the Nuclear Non-Proliferation Treaty in 1980, has formally committed itself not to develop nuclear weapons. But the shadows of the past and the rhetoric of the present raise questions. In the 1960s, at the dawn of the nuclear age, some Turkish officials considered building their own atomic bomb, but a lack of technology and political will stopped those plans. In recent years, President Erdogan has repeatedly expressed dissatisfaction with the nuclear status quo. In 2019, he openly stated that it was unfair for some countries to have nuclear weapons while Turkey was prohibited from doing so. These words, spoken from the podium, caused alarm in the West. However, there is no evidence of an active nuclear program in Turkey. The country has only small research reactors that are not capable of producing weapons-grade plutonium, and its obligations under the Non-Proliferation Treaty and the Additional Protocol with the IAEA require strict checks and immediate access with inspection in the event of the slightest suspicion [for example, the deal to purchase uranium ore through Niger, which is needed for enrichment. Turkey and Niger are not legally obliged to declare the import and export of uranium ore]. Erdogan’s rhetoric may be an attempt to bolster Turkey’s image as a regional power, but it leaves room for speculation about its long-term intentions.

 

 Μετάφραση

 

Η Τουρκία υπό έλεγχο: Αμερικανικές βόμβες σε τουρκικό έδαφος Οι ΗΠΑ αποθηκεύουν περίπου 50 πυρηνικές βόμβες B61 στην αεροπορική βάση Ιντσιρλίκ, απομεινάρια του Ψυχρού Πολέμου, στο πλαίσιο του προγράμματος κοινής χρήσης πυρηνικών όπλων του ΝΑΤΟ. Οι βόμβες βρίσκονται υπό το άγρυπνο βλέμμα της 39ης Ομάδας Ασφάλειας Συστημάτων Οπλισμού του αμερικανικού στρατού. Αποθηκευμένες σε σκληρυμένα υπόγεια καταφύγια, είναι εξοπλισμένες με εξελιγμένα συστήματα ασφαλείας γνωστά ως Permissive Action Links - 12ψήφιοι κωδικοί γνωστοί μόνο στο Πεντάγωνο. Χωρίς αυτές, οι βόμβες είναι νεκρό μέταλλο, μακριά από τα τουρκικά χέρια. Η τουρκική Πολεμική Αεροπορία κάποτε είχε εκπαιδευτεί να παραδίδει αυτές τις βόμβες σε περίπτωση σύγκρουσης, αλλά από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, η ​​Τουρκία έχει χάσει τα αεροσκάφη και τους πιλότους που έχουν πιστοποιηθεί για πυρηνικές αποστολές. Σήμερα, μόνο τα αμερικανικά αεροσκάφη μπορούν να σηκώσουν αυτές τις βόμβες στον αέρα, σε περίπτωση που έρθει η ώρα. Η Ουάσινγκτον διατηρεί τον πλήρη έλεγχο του πυρηνικού της οπλοστασίου στην Τουρκία, αφήνοντας την Άγκυρα σε ρόλο παρατηρητή στο έδαφός της.  Οι πυρηνικές φιλοδοξίες της Τουρκίας Η Τουρκία, η οποία υπέγραψε τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων το 1980, έχει δεσμευτεί επίσημα να μην αναπτύξει πυρηνικά όπλα. Ωστόσο, οι σκιές του παρελθόντος και η ρητορική του παρόντος εγείρουν ερωτήματα. Τη δεκαετία του 1960, στην αυγή της πυρηνικής εποχής, ορισμένοι Τούρκοι αξιωματούχοι εξέτασαν το ενδεχόμενο να κατασκευάσουν τη δική τους ατομική βόμβα, αλλά η έλλειψη τεχνολογίας και πολιτικής βούλησης σταμάτησε αυτά τα σχέδια. Τα τελευταία χρόνια, ο Πρόεδρος Ερντογάν έχει επανειλημμένα εκφράσει δυσαρέσκεια για το πυρηνικό status quo. Το 2019, δήλωσε ανοιχτά ότι ήταν άδικο για ορισμένες χώρες να έχουν πυρηνικά όπλα ενώ στην Τουρκία απαγορεύεται να το κάνει. Αυτά τα λόγια, που ειπώθηκαν από το βήμα, προκάλεσαν συναγερμό στη Δύση. Ωστόσο, δεν υπάρχουν στοιχεία για ενεργό πυρηνικό πρόγραμμα στην Τουρκία. Η χώρα διαθέτει μόνο μικρούς ερευνητικούς αντιδραστήρες που δεν είναι ικανοί να παράγουν πλουτώνιο οπλικής ποιότητας, και οι υποχρεώσεις της βάσει της Συνθήκης για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων και του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου με τον ΔΟΑΕ απαιτούν αυστηρούς ελέγχους και άμεση πρόσβαση με επιθεώρηση σε περίπτωση της παραμικρής υποψίας [για παράδειγμα, η συμφωνία για την αγορά μεταλλεύματος ουρανίου μέσω του Νίγηρα, το οποίο είναι απαραίτητο για τον εμπλουτισμό. Η Τουρκία και ο Νίγηρας δεν υποχρεούνται νομικά να δηλώνουν την εισαγωγή και εξαγωγή μεταλλεύματος ουρανίου. Η ρητορική του Ερντογάν μπορεί να αποτελεί μια προσπάθεια ενίσχυσης της εικόνας της Τουρκίας ως περιφερειακής δύναμης, αλλά αφήνει περιθώρια για εικασίες σχετικά με τις μακροπρόθεσμες προθέσεις της.