Δημοσιονομική Αποκάλυψη στις ΗΠΑ
Δεν υπάρχει διαφυγή από τη
Δημοσιονομική Μηχανή Αποκάλυψης που πλέον έχει παγιδεύσει το ίδιο το
κυβερνητικό σύστημα των ΗΠΑ
Δημοσιονομική Αποκάλυψη στις ΗΠΑ - Το χρέος οδηγεί σε κραχ: 185 τρισ. δολάρια ή 218% του ΑΕΠ, καμία διέξοδος
Αν πιστεύατε ότι η Ουάσινγκτον δεν βρίσκεται στα γρανάζια μιας Δημοσιονομικής Μηχανής Αποκάλυψης, ξανασκεφτείτε το.
Και το σημείο εκκίνησης είναι οι προβλέψεις του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου (CBO) για την αύξηση του δημοσίου χρέους των ΗΠΑ από το σημερινό επίπεδο των 29 τρισ. δολαρίων.
Αν η Ουάσινγκτον δεν κάνει τίποτα πέρα από το να διατηρήσει την υφιστάμενη φορολογική, δημοσιονομική και διαρθρωτική πολιτική (δηλαδή το βασικό σενάριο), το δημόσιο χρέος θα αυξηθεί κατά 102 τρισ. δολάρια μέσα στις επόμενες τρεις δεκαετίες, φτάνοντας το εκπληκτικό 154% ενός ΑΕΠ που θα ανέρχεται στα 85 τρισ. δολάρια έως το 2054.
Επιπλέον, αυτό το αποτέλεσμα προϋποθέτει ότι το «αισιόδοξο σενάριο» δεν θα παραπατήσει ούτε για μια στιγμή ως τα μέσα του αιώνα.
Με άλλα λόγια, οι προβλέψεις του CBO υποθέτουν ότι δεν θα υπάρξει καμία ύφεση κατά τη διάρκεια της 34ετίας από το 2020 έως το 2054 και ότι η πλήρης απασχόληση, περί το 4%, θα διατηρηθεί μόνιμα.
Φυσικά, τα τελευταία 30 χρόνια σημειώθηκαν τρεις υφέσεις (περιοχές με σκίαση) και ποτέ δεν επιτεύχθηκε διαρκής πλήρης απασχόληση.
Οι σύντομες περίοδοι με ανεργία 4% ή λιγότερο ήταν σπάνιες – σε πλήρη αντίθεση με τη γραμμή βάσης του CBO, που προϋποθέτει τέτοια ποσοστά μέχρι το 2054.
Μηνιαίος Δείκτης Ανεργίας, 1994–2024
Οι προβλέψεις του CBO επίσης υποθέτουν ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει αυστηρά εντός των ορίων που έχει θέσει η Fed, δηλαδή γύρω στο 2% για τα επόμενα 30 χρόνια.
Αυτό φυσικά δεν συνέβη τα τελευταία 30 χρόνια, κατά τα οποία ο πληθωρισμός ξεπέρασε το 2% σε 17 έτη – και μάλιστα συχνά με σημαντικά ποσοστά.
Ετήσια μεταβολή ΔΤΚ, 1994–2024
Αντίστοιχα, υποθέτει ότι οι αγορές ομολόγων θα χρηματοδοτήσουν με ευκολία πάνω από 100 τρισ. δολάρια νέου χρέους, με μέσες αποδόσεις μόλις 3,6% την επόμενη 30ετία.
Όμως η πραγματική μέση σταθμισμένη απόδοση της αγοράς ομολόγων σήμερα είναι στο 4,2% και το 10ετές κυμαίνεται γύρω στο 4,4% – και όλα αυτά ενώ το κύμα χρέους μόλις ξεκινά.
Με βάση την ιστορική εμπειρία των τελευταίων 30 ετών, η πιθανότητα να παραμείνουν οι αποδόσεις στα μέσα του 3% για 30 συνεχόμενα χρόνια δεν είναι καθόλου πειστική.
Στην πραγματικότητα, κατά την ίδια περίοδο, οι αγορές ομολόγων είχαν την αρωγή της Fed, η οποία τύπωσε περίπου 8,5 τρισ. δολάρια για να αγοράσει ομόλογα του Δημοσίου και οργανισμών όπως τα GSE, με αποκορύφωμα το 2022.
Ακόμα και τότε, οι αποδόσεις ήταν πάνω από το 3,6% τις μισές φορές, και χαμήλωσαν μόνο λόγω της τεράστιας νομισματικής χαλάρωσης μεταξύ 2008 και 2022 – μια πρακτική που δύσκολα θα επαναληφθεί χωρίς να προκληθεί υπερβολικός πληθωρισμός και κερδοσκοπία.
Απόδοση 10ετούς ομολόγου ΗΠΑ, 1994–2024
Με βάση όλα αυτά, και δεδομένης της προβλεπόμενης αύξησης του χρέους κατά 102 τρισ. δολάρια βασισμένης σε ένα τόσο αισιόδοξο σενάριο, θα περίμενε κανείς ότι η Ουάσινγκτον θα είχε ήδη ξεκινήσει μια «δημοσιονομική επιχείρηση διάσωσης» για να αποτρέψει το βύθισμα του κρατικού προϋπολογισμού.
Και πιο συγκεκριμένα, ότι θα ηγείτο η Ρεπουμπλικανική παράταξη – το κόμμα που κάποτε υποστήριζε τη δημοσιονομική πειθαρχία.
Όμως όχι η «τραμποποιημένη» ρεπουμπλικανική παράταξη. Όπως δείξαμε και χθες, το σχέδιο ΟΒΒΒΑ του Τραμπ –παρά τα τεχνάσματα που σταματούν τις φοροελαφρύνσεις το 2028 για να φαίνονται πιο φτηνές στο δεκαετές παράθυρο– θα προσθέσει τεράστιο χρέος.
Η ηγεσία του GOP και οι οικονομικοί τους υποστηρικτές λένε να μην ανησυχούμε για το επιπλέον χρέος επειδή είναι «μόνο» 3 τρισ. δολάρια σε 10 χρόνια και θα καλυφθεί από... «ανάπτυξη».
Στην πράξη, η αύξηση εσόδων βασίζεται στο ονομαστικό ΑΕΠ, και το βασικό σενάριο του CBO προβλέπει 3,7% μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης ως το 2054.
Όμως από το 2000 ως το 2020, ο ρυθμός ήταν 3,9%, και αυτό με τη Fed να τυπώνει ανελέητα χρήμα.
Δύσκολα θα επιτευχθεί μεγαλύτερος ρυθμός με απλή παράταση των φοροαπαλλαγών του 2017 για 30 χρόνια.
Σε κάθε περίπτωση, το ΟΒΒΒΑ θα προσθέσει 117 τρισ. δολάρια στο χρέος, ενώ χωρίς τα τεχνάσματα, ο αριθμός ανεβαίνει στα 133 τρισ.
Το να πενταπλασιαστεί το χρέος από τα 29 στα 162 τρισ. δολάρια ως το 2054 και να το δούμε αυτό ως "ο δρόμος προς τη χρυσή εποχή ευημερίας", ξεπερνά κάθε φαντασία.
Και αυτό δεν είναι το χειρότερο. Αφαιρέστε μόνο έναν παράγοντα από το "ροζ" σενάριο – τα μόνιμα χαμηλά επιτόκια – και η δημοσιονομική καταστροφή γίνεται ακόμα πιο εφιαλτική.
Αν το μέσο επιτόκιο ανέβει στο 4,25% αντί για 3,5%, το επιπλέον χρέος από την παράταση του ΟΒΒΒΑ φτάνει τα 156 τρισ. δολάρια.
Δηλαδή, μπροστά σε μια πραγματική Δημοσιονομική Μηχανή Αποκάλυψης, το τραμπικό GOP έχει ουσιαστικά αποδεχτεί πορεία προς ένα δημόσιο χρέος 185 τρισ. δολαρίων μέχρι τα μέσα του αιώνα, ή 218% του ΑΕΠ.
Με μια λέξη: παράδοση στη δημοσιονομική καταστροφή.
Αλλά δεν τελειώνει εκεί. Δεδομένης της αλλεργίας του GOP στους φόρους, της δειλίας στα κοινωνικά προγράμματα και της εμμονής με τους "αιώνιους πολέμους", δεν υπάρχει περίπτωση να μειωθούν τα χρέη από τη δική τους πλευρά. Θυμίζουμε:
• Άμυνα: 9,7 τρισ. δολάρια
• Βετεράνοι: 4,1 τρισ.
• Medicare: 15,3 τρισ.
• Social Security: 20,6 τρισ.
• Τόκοι: 13,9 τρισ.
Σύνολο: 63,4 τρισ. δολάρια – ή 71% των συνολικών δαπανών των 89 τρισ. σε μια δεκαετία.
Αν προσθέσουμε 7 τρισ. για Medicaid, μένουν μόνο 18 τρισ. για όλα τα υπόλοιπα: NIH, εθνικά πάρκα, σχολεία, δικαστικό σώμα, ακτοφυλακή, αγροτικά προγράμματα, το Μνημείο της Ουάσινγκτον κ.ά.
Με άλλα λόγια, το 89% του προϋπολογισμού είναι “εκτός συζήτησης” για περικοπές – και το GOP έχει πλέον αποδεχτεί αυτή την πραγματικότητα.
Βασικές δαπάνες του Προϋπολογισμού 2026–2035 για τα «Ιερά Βόδια» του GOP
Ταυτόχρονα, το «Ενιαίο Κόμμα» (UniParty) έχει βαλτώσει στο σκέλος των εσόδων.
Οι Δημοκρατικοί αρνούνται κατηγορηματικά κάθε νέα μορφή φορολόγησης όπως ΦΠΑ ή εθνικό φόρο κατανάλωσης – γιατί είναι «αντιλαϊκοί».
Οι Ρεπουμπλικάνοι αντιτίθενται... επειδή είναι φόροι.
Ο φόρος εισοδήματος έχει φτάσει στα όριά του: το 58,7% των ομοσπονδιακών φόρων εισοδήματος προέρχεται από το πλουσιότερο 5%, και το 86% από το κορυφαίο 20%.
Το 80% των νοικοκυριών είτε δεν πληρώνει φόρο, είτε πληρώνει ελάχιστα.
Το 2022, το κατώτερο 80% πλήρωσε μόνο 292 δισ. δολάρια, ή 13,7% των συνολικών εσόδων.
Η μέση φορολογική επιβάρυνση ήταν μόλις 5,6% επί του εισοδήματος.
Κατανομή των Ομοσπονδιακών Φόρων Εισοδήματος (2022)
Θεωρητικά θα μπορούσαν να αυξηθούν οι εισφορές ή ο φόρος στις επιχειρήσεις να επανέλθει στο 35% προ του 2017.
Αλλά αυτό δεν πρόκειται να συμβεί, ούτε από τα συνδικάτα ούτε από τα λόμπι των επιχειρήσεων.
Με λίγα λόγια, η αύξηση φόρων είναι κακή ιδέα – ειδικά όταν ο προϋπολογισμός είναι φορτωμένος με δαπάνες για στρατούς και κοινωνικά προγράμματα που θα έπρεπε να περικοπούν δραστικά.
Όμως δεν υπάρχει πολιτικός συνδυασμός δυνάμεων που να το καθιστά έστω πιθανό.
Δηλαδή, δεν υπάρχει διαφυγή από τη Δημοσιονομική Μηχανή Αποκάλυψης που πλέον έχει παγιδεύσει το ίδιο το κυβερνητικό σύστημα των ΗΠΑ.
www.bankingnews.gr
Και το σημείο εκκίνησης είναι οι προβλέψεις του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου (CBO) για την αύξηση του δημοσίου χρέους των ΗΠΑ από το σημερινό επίπεδο των 29 τρισ. δολαρίων.
Αν η Ουάσινγκτον δεν κάνει τίποτα πέρα από το να διατηρήσει την υφιστάμενη φορολογική, δημοσιονομική και διαρθρωτική πολιτική (δηλαδή το βασικό σενάριο), το δημόσιο χρέος θα αυξηθεί κατά 102 τρισ. δολάρια μέσα στις επόμενες τρεις δεκαετίες, φτάνοντας το εκπληκτικό 154% ενός ΑΕΠ που θα ανέρχεται στα 85 τρισ. δολάρια έως το 2054.
Επιπλέον, αυτό το αποτέλεσμα προϋποθέτει ότι το «αισιόδοξο σενάριο» δεν θα παραπατήσει ούτε για μια στιγμή ως τα μέσα του αιώνα.
Με άλλα λόγια, οι προβλέψεις του CBO υποθέτουν ότι δεν θα υπάρξει καμία ύφεση κατά τη διάρκεια της 34ετίας από το 2020 έως το 2054 και ότι η πλήρης απασχόληση, περί το 4%, θα διατηρηθεί μόνιμα.
Φυσικά, τα τελευταία 30 χρόνια σημειώθηκαν τρεις υφέσεις (περιοχές με σκίαση) και ποτέ δεν επιτεύχθηκε διαρκής πλήρης απασχόληση.
Οι σύντομες περίοδοι με ανεργία 4% ή λιγότερο ήταν σπάνιες – σε πλήρη αντίθεση με τη γραμμή βάσης του CBO, που προϋποθέτει τέτοια ποσοστά μέχρι το 2054.
Μηνιαίος Δείκτης Ανεργίας, 1994–2024
Οι προβλέψεις του CBO επίσης υποθέτουν ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει αυστηρά εντός των ορίων που έχει θέσει η Fed, δηλαδή γύρω στο 2% για τα επόμενα 30 χρόνια.
Αυτό φυσικά δεν συνέβη τα τελευταία 30 χρόνια, κατά τα οποία ο πληθωρισμός ξεπέρασε το 2% σε 17 έτη – και μάλιστα συχνά με σημαντικά ποσοστά.
Ετήσια μεταβολή ΔΤΚ, 1994–2024
Αντίστοιχα, υποθέτει ότι οι αγορές ομολόγων θα χρηματοδοτήσουν με ευκολία πάνω από 100 τρισ. δολάρια νέου χρέους, με μέσες αποδόσεις μόλις 3,6% την επόμενη 30ετία.
Όμως η πραγματική μέση σταθμισμένη απόδοση της αγοράς ομολόγων σήμερα είναι στο 4,2% και το 10ετές κυμαίνεται γύρω στο 4,4% – και όλα αυτά ενώ το κύμα χρέους μόλις ξεκινά.
Με βάση την ιστορική εμπειρία των τελευταίων 30 ετών, η πιθανότητα να παραμείνουν οι αποδόσεις στα μέσα του 3% για 30 συνεχόμενα χρόνια δεν είναι καθόλου πειστική.
Στην πραγματικότητα, κατά την ίδια περίοδο, οι αγορές ομολόγων είχαν την αρωγή της Fed, η οποία τύπωσε περίπου 8,5 τρισ. δολάρια για να αγοράσει ομόλογα του Δημοσίου και οργανισμών όπως τα GSE, με αποκορύφωμα το 2022.
Ακόμα και τότε, οι αποδόσεις ήταν πάνω από το 3,6% τις μισές φορές, και χαμήλωσαν μόνο λόγω της τεράστιας νομισματικής χαλάρωσης μεταξύ 2008 και 2022 – μια πρακτική που δύσκολα θα επαναληφθεί χωρίς να προκληθεί υπερβολικός πληθωρισμός και κερδοσκοπία.
Απόδοση 10ετούς ομολόγου ΗΠΑ, 1994–2024
Με βάση όλα αυτά, και δεδομένης της προβλεπόμενης αύξησης του χρέους κατά 102 τρισ. δολάρια βασισμένης σε ένα τόσο αισιόδοξο σενάριο, θα περίμενε κανείς ότι η Ουάσινγκτον θα είχε ήδη ξεκινήσει μια «δημοσιονομική επιχείρηση διάσωσης» για να αποτρέψει το βύθισμα του κρατικού προϋπολογισμού.
Και πιο συγκεκριμένα, ότι θα ηγείτο η Ρεπουμπλικανική παράταξη – το κόμμα που κάποτε υποστήριζε τη δημοσιονομική πειθαρχία.
Όμως όχι η «τραμποποιημένη» ρεπουμπλικανική παράταξη. Όπως δείξαμε και χθες, το σχέδιο ΟΒΒΒΑ του Τραμπ –παρά τα τεχνάσματα που σταματούν τις φοροελαφρύνσεις το 2028 για να φαίνονται πιο φτηνές στο δεκαετές παράθυρο– θα προσθέσει τεράστιο χρέος.
Η ηγεσία του GOP και οι οικονομικοί τους υποστηρικτές λένε να μην ανησυχούμε για το επιπλέον χρέος επειδή είναι «μόνο» 3 τρισ. δολάρια σε 10 χρόνια και θα καλυφθεί από... «ανάπτυξη».
Στην πράξη, η αύξηση εσόδων βασίζεται στο ονομαστικό ΑΕΠ, και το βασικό σενάριο του CBO προβλέπει 3,7% μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης ως το 2054.
Όμως από το 2000 ως το 2020, ο ρυθμός ήταν 3,9%, και αυτό με τη Fed να τυπώνει ανελέητα χρήμα.
Δύσκολα θα επιτευχθεί μεγαλύτερος ρυθμός με απλή παράταση των φοροαπαλλαγών του 2017 για 30 χρόνια.
Σε κάθε περίπτωση, το ΟΒΒΒΑ θα προσθέσει 117 τρισ. δολάρια στο χρέος, ενώ χωρίς τα τεχνάσματα, ο αριθμός ανεβαίνει στα 133 τρισ.
Το να πενταπλασιαστεί το χρέος από τα 29 στα 162 τρισ. δολάρια ως το 2054 και να το δούμε αυτό ως "ο δρόμος προς τη χρυσή εποχή ευημερίας", ξεπερνά κάθε φαντασία.
Και αυτό δεν είναι το χειρότερο. Αφαιρέστε μόνο έναν παράγοντα από το "ροζ" σενάριο – τα μόνιμα χαμηλά επιτόκια – και η δημοσιονομική καταστροφή γίνεται ακόμα πιο εφιαλτική.
Αν το μέσο επιτόκιο ανέβει στο 4,25% αντί για 3,5%, το επιπλέον χρέος από την παράταση του ΟΒΒΒΑ φτάνει τα 156 τρισ. δολάρια.
Δηλαδή, μπροστά σε μια πραγματική Δημοσιονομική Μηχανή Αποκάλυψης, το τραμπικό GOP έχει ουσιαστικά αποδεχτεί πορεία προς ένα δημόσιο χρέος 185 τρισ. δολαρίων μέχρι τα μέσα του αιώνα, ή 218% του ΑΕΠ.
Με μια λέξη: παράδοση στη δημοσιονομική καταστροφή.
Αλλά δεν τελειώνει εκεί. Δεδομένης της αλλεργίας του GOP στους φόρους, της δειλίας στα κοινωνικά προγράμματα και της εμμονής με τους "αιώνιους πολέμους", δεν υπάρχει περίπτωση να μειωθούν τα χρέη από τη δική τους πλευρά. Θυμίζουμε:
• Άμυνα: 9,7 τρισ. δολάρια
• Βετεράνοι: 4,1 τρισ.
• Medicare: 15,3 τρισ.
• Social Security: 20,6 τρισ.
• Τόκοι: 13,9 τρισ.
Σύνολο: 63,4 τρισ. δολάρια – ή 71% των συνολικών δαπανών των 89 τρισ. σε μια δεκαετία.
Αν προσθέσουμε 7 τρισ. για Medicaid, μένουν μόνο 18 τρισ. για όλα τα υπόλοιπα: NIH, εθνικά πάρκα, σχολεία, δικαστικό σώμα, ακτοφυλακή, αγροτικά προγράμματα, το Μνημείο της Ουάσινγκτον κ.ά.
Με άλλα λόγια, το 89% του προϋπολογισμού είναι “εκτός συζήτησης” για περικοπές – και το GOP έχει πλέον αποδεχτεί αυτή την πραγματικότητα.
Βασικές δαπάνες του Προϋπολογισμού 2026–2035 για τα «Ιερά Βόδια» του GOP
Ταυτόχρονα, το «Ενιαίο Κόμμα» (UniParty) έχει βαλτώσει στο σκέλος των εσόδων.
Οι Δημοκρατικοί αρνούνται κατηγορηματικά κάθε νέα μορφή φορολόγησης όπως ΦΠΑ ή εθνικό φόρο κατανάλωσης – γιατί είναι «αντιλαϊκοί».
Οι Ρεπουμπλικάνοι αντιτίθενται... επειδή είναι φόροι.
Ο φόρος εισοδήματος έχει φτάσει στα όριά του: το 58,7% των ομοσπονδιακών φόρων εισοδήματος προέρχεται από το πλουσιότερο 5%, και το 86% από το κορυφαίο 20%.
Το 80% των νοικοκυριών είτε δεν πληρώνει φόρο, είτε πληρώνει ελάχιστα.
Το 2022, το κατώτερο 80% πλήρωσε μόνο 292 δισ. δολάρια, ή 13,7% των συνολικών εσόδων.
Η μέση φορολογική επιβάρυνση ήταν μόλις 5,6% επί του εισοδήματος.
Κατανομή των Ομοσπονδιακών Φόρων Εισοδήματος (2022)
Θεωρητικά θα μπορούσαν να αυξηθούν οι εισφορές ή ο φόρος στις επιχειρήσεις να επανέλθει στο 35% προ του 2017.
Αλλά αυτό δεν πρόκειται να συμβεί, ούτε από τα συνδικάτα ούτε από τα λόμπι των επιχειρήσεων.
Με λίγα λόγια, η αύξηση φόρων είναι κακή ιδέα – ειδικά όταν ο προϋπολογισμός είναι φορτωμένος με δαπάνες για στρατούς και κοινωνικά προγράμματα που θα έπρεπε να περικοπούν δραστικά.
Όμως δεν υπάρχει πολιτικός συνδυασμός δυνάμεων που να το καθιστά έστω πιθανό.
Δηλαδή, δεν υπάρχει διαφυγή από τη Δημοσιονομική Μηχανή Αποκάλυψης που πλέον έχει παγιδεύσει το ίδιο το κυβερνητικό σύστημα των ΗΠΑ.
www.bankingnews.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.