Καταρρέουν οι ελίτ σε Γαλλία, Βρετανία, Γερμανία

Τετάρτη 08/10/2025 

Πατριωτικός σεισμός συγκλονίζει την Ευρώπη - Καταρρέουν οι ελίτ σε Γαλλία, Βρετανία, Γερμανία - Μετρούν μέρες οι γραφειοκράτες της ΕΕ

Η ανερχόμενη πατριωτική δυναμική και η λαϊκή δυσαρέσκεια για το κόστος του πολέμου στην Ουκρανία και την οικονομική αποδυνάμωση των κοινωνιών φέρνουν μεγάλες αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό

Τα παραδοσιακά πολιτικά σχήματα στην Ευρώπη, οι λεγόμενες «μεγάλες» ή «κεντροδεξιές και κεντροαριστερές» δυνάμεις, φαίνεται ότι χάνουν γρήγορα τη λαϊκή τους στήριξη, ενώ μια δυναμική πατριωτική αντίδραση αναδύεται, απαιτώντας από τις κυβερνήσεις να σταματήσουν την πολιτική των μεγάλων αφηγήσεων και να επικεντρωθούν στα καθημερινά προβλήματα των πολιτών τους.
Αυτό δεν είναι απλώς μια επιφανειακή πολιτική αναταραχή, αλλά η αρχή της απαξίωσης της πολυσυζητημένης «ευρωπαϊκής ενιαίας πολιτικής» ή αλλιώς της άρχουσας πολιτικής ελίτ που κυριαρχεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το  εντυπωσιακό παράδειγμα της Γαλλίας: Τέσσερις πρωθυπουργοί σε λιγότερο από δύο χρόνια

Η πρόσφατη παραίτηση του πρωθυπουργού Sebastian Lecornu (6 Οκτωβρίου) έρχεται να επιβεβαιώσει μια πολιτική κρίση βαθύτερη από το προσωρινό «κλείσιμο» υπουργικών θώκων.
Με το δημόσιο χρέος να ξεπερνά το 114% του ΑΕΠ, οι διαδοχικές προσπάθειες της γαλλικής κυβέρνησης να επιβάλλει σκληρά δημοσιονομικά μέτρα και περικοπές έχουν προκαλέσει μαζική δυσαρέσκεια και πτώση της εμπιστοσύνης στο «επίσημο» πολιτικό σύστημα.


Αυτή η κρίση επιτρέπει στον πατριωτικό Εθνικό Συναγερμό της Marine Le Pen να αναρριχηθεί εντυπωσιακά — με ποσοστό που άγγιξε το 31,5% στις βουλευτικές εκλογές το 2024 — επικεντρώνοντας το μήνυμά της στην προτεραιότητα της εσωτερικής οικονομίας και την απογοήτευση των πολιτών από τα παραδοσιακά κόμματα.
Η αποτυχία του προσανατολισμού προς την υπερεθνική, πολεμοχαρή πολιτική σε βάρος των κοινωνικών αναγκών είναι εμφανής.
Η πρόκληση του αυξανόμενου κόστους της άμυνας — που απαιτεί διπλασιασμό των δαπανών στα 100 δισ. ευρώ μέχρι το 2030 — φαντάζει ανεφάρμοστη.
Και κάθε προσπάθεια αύξησης φόρων ή περικοπών θα είναι πολιτικά αυτοκτονική.


Η Βρετανία και ο πατριωτικός σεισμός του Reform

Παρόμοια εικόνα καταγράφεται και στη Βρετανία, όπου η κυβέρνηση του Keir Starmer χάνει έδαφος εν μέσω αυξανόμενων οικονομικών πιέσεων, πληθωρισμού και μεταναστευτικής ανησυχίας.
Το εθνικό κόμμα Reform έχει εκτοξευθεί στις δημοσκοπήσεις, φτάνοντας στο 35% της πρόθεσης ψήφου και απειλώντας πλέον τη μονοκρατορία του Εργατικού Κόμματος, που μόλις πριν από 15 μήνες κατέλαβε άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Η αδιαφορία της κυβέρνησης για τις επιπτώσεις της στρατιωτικής εμπλοκής στην Ουκρανία — με 6 δισ. δολάρια ετησίως να διοχετεύονται σε στρατιωτική βοήθεια και δεσμεύσεις για αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ — έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις οικονομικές αντοχές της χώρας και τις ανάγκες της κοινωνίας.


Γερμανία: Αποβιομηχάνιση και άνοδος της Alternative für Deutschland (AfD)

Η Γερμανία, αν και με λιγότερα προβλήματα δημόσιου χρέους, βλέπει την αποβιομηχάνιση να επιταχύνεται λόγω των υψηλών τιμών ενέργειας και των αποφάσεων για διακοπή της προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου, γεγονός που πυροδοτεί την άνοδο του εθνικού κόμματος AfD, το οποίο προετοιμάζεται να διεκδικήσει την εξουσία στις εκλογές του 2029.



Τσεχία και η μετατόπιση προς την «περίοδο ειρήνης»

Στην Τσεχία, ο θιασώτης των πολιτικών Trump Andrej Babis κέρδισε τις εκλογές με αντιπολεμική ρητορική, αμφισβητώντας την υποστήριξη της χώρας στην ουκρανική πλευρά και ευθυγραμμίζοντας τη θέση της Τσεχίας με αυτήν της Σλοβακίας και της Ουγγαρίας, που πιέζουν για τη λήξη του πολέμου.

Η πολιτική των παραδοσιακών κομμάτων είναι μια «μονοκομματική» αλληλουχία

Το κοινό χαρακτηριστικό σε όλες αυτές τις χώρες είναι η εντεινόμενη πεποίθηση ότι τα παραδοσιακά κόμματα — ανεξαρτήτως δεξιάς ή αριστερής προέλευσης — αποτελούν μια ενιαία «ελίτ» που υπηρετεί συμφέροντα μεγάλου κεφαλαίου και υπερεθνικούς στόχους, σε βάρος των πραγματικών αναγκών και ανησυχιών των πολιτών.
Ο ευρωσκεπτικισμός που κάποτε περιθωριοποιούνταν πλέον γίνεται ρεύμα που θυμίζει την ανάδυση του Donald Trump στις ΗΠΑ το 2016 και 2024.



Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι οικονομικές αντοχές της Ευρώπης

Με το κόστος της υποστήριξης στην Ουκρανία να προβλέπεται στα 50 δισ. δολάρια για το 2026, τα ευρωπαϊκά κράτη βρίσκονται αντιμέτωπα με αδιέξοδο.
Η αποτυχία των ΗΠΑ, υπό την προεδρία Trump να καλύψουν το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης αφήνει την Ευρώπη σχεδόν ολομόναχη να σηκώσει το βάρος, παρά τις οικονομικές αδυναμίες της και την αυξανόμενη λαϊκή αντίδραση.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αδυνατεί να αξιοποιήσει τα «παγωμένα» ρωσικά κεφάλαια για την υποστήριξη της Ουκρανίας, λόγω αντιστάσεων κρατών όπως το Βέλγιο και η Γαλλία.

Η επιστροφή στον εθνικό προσανατολισμό

Οι Macron, Merz και Starmer μπορεί να καταγγέλλουν «επιθέσεις κατά της ευρωπαϊκής δημοκρατίας», αλλά η ουσία είναι ότι η δημοκρατία λειτουργεί ακριβώς για να απομακρύνει τις κυβερνήσεις που δεν εκπροσωπούν τις προτεραιότητες των πολιτών.
Η αλλαγή από τον υπερεθνικό διεθνισμό προς τον εθνικισμό δεν είναι έκπληξη, αλλά μια φυσική αντίδραση των κοινωνιών που βλέπουν να τους φορτώνουν τις συνέπειες ενός αμφιλεγόμενου και ακριβού πολέμου.
Η Ευρώπη, απλώς, ακολουθεί με λίγα χρόνια καθυστέρηση την τάση που πρώτες έδειξαν οι ΗΠΑ.
Η ευρωπαϊκή ενιαία πολιτική υπέρ των ελίτ βρίσκεται σε κρίση.
Η ανερχόμενη πατριωτική δυναμική και η λαϊκή δυσαρέσκεια για το κόστος του πολέμου στην Ουκρανία και την οικονομική αποδυνάμωση των κοινωνιών φέρνουν μεγάλες αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό.
Ουδείς μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια την κατάληξη, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι οι παραδοσιακοί παίκτες πρέπει να προετοιμαστούν για μακροχρόνια πολιτική υποχώρηση — ίσως προς όφελος μιας νέας, πατριωτικής και ρεαλιστικής πολιτικής αντίληψης που θέτει τις ανάγκες των λαών πάνω από τις υπερεθνικές φιλοδοξίες.

www.bankingnews.gr