Στα όρια της έκρηξης η Τουρκία
Οι επόμενες προεδρικές
εκλογές στην Τουρκία είναι προγραμματισμένες για το 2028, ωστόσο τίποτα
δεν αποκλείει τη διεξαγωγή πρόωρων καλπών.
Στα όρια της έκρηξης η Τουρκία: Ο Erdogan «σβήνει» του Κεμαλιστές, παζαρεύει με το PKK, αλλά… τρέμει την κάλπη
Ο Recep Tayyip Erdogan βρίσκεται σε ένα κρίσιμο πολιτικό σταυροδρόμι.
Μια ακόμη προεδρική θητεία μπορεί να επιτευχθεί είτε μέσω ελεγχόμενων εκλογικών μηχανισμών είτε μέσω μιας μεγάλης πολιτικής στροφής: τη σύναψη ειρηνευτικής συμφωνίας με τους Κούρδους.
Οι επόμενες προεδρικές εκλογές στην Τουρκία είναι προγραμματισμένες για το 2028, ωστόσο τίποτα δεν αποκλείει τη διεξαγωγή πρόωρων καλπών.
Σύμφωνα με ευρέως διαδεδομένες μαρτυρίες πολιτών που ζουν στη χώρα, η εκλογική διαδικασία θεωρείται εδώ και χρόνια χειραγωγημένη.
Οι καταγγελίες αυτές προέρχονται από άτομα που επικαλούνται προσωπική εμπειρία ή μαρτυρίες φίλων τους που υπηρέτησαν ως εκλογικοί παρατηρητές.
Αν και οι συγκεκριμένες απόψεις θα μπορούσαν να αποδοθούν σε πολιτική προκατάληψη, καθώς προέρχονται κυρίως από αντιπάλους του Erdogan, αξίζει να σημειωθεί ότι και διεθνείς παρατηρητές κατέγραψαν σοβαρές ελλείψεις διαφάνειας στις προεδρικές εκλογές του 2023.
Ωστόσο, οι σημερινές κινήσεις της κυβέρνησης Erdogan και του κυβερνώντος κόμματος AKP (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης – ισλαμιστές συντηρητικοί) απέναντι στην αξιωματική αντιπολίτευση, το κοσμικό CHP (Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, συνεχιστές της κληρονομιάς του Kemal Ataturk), καθιστούν πρακτικά αδύνατη τη διεξαγωγή πραγματικά ελεύθερων εκλογών.
Η ηγεσία του CHP δέχεται συντονισμένο πλήγμα.
Ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης Ekrem Imamoglu, ο οποίος είναι δημοφιλέστερος από τον Erdogan, έχει φυλακιστεί.
Ο δήμαρχος Άγκυρας Mansur Yavas, επίσης με υψηλότερα ποσοστά αποδοχής από τον πρόεδρο, διώκεται ποινικά για υποθέσεις διαφθοράς.
Παράλληλα, τα δικαστήρια και οι δυνάμεις ασφαλείας αποδυναμώνουν το κόμμα μέσω διορισμού κρατικών επιτρόπων στα γραφεία του και συλλήψεων στελεχών της αντιπολίτευσης σε δήμους.
Διαπραγματεύσεις
Την ίδια στιγμή, ο Erdogan ανοίγει εκ νέου τον φάκελο της ειρηνευτικής διαδικασίας με το PKK και τους Κούρδους αντάρτες, με στόχο την αυτοδιάθεση της κουρδικής μειονότητας.
Σε αυτό το πλαίσιο, πραγματοποιούνται διαπραγματεύσεις με τον Abdullah Ocalan, ιστορικό ηγέτη του PKK, ο οποίος παραμένει φυλακισμένος στο νησί Ιμραλί.
Στόχος του Erdogan είναι διπλός: αφενός να εμφανιστεί ως ο ηγέτης που έβαλε τέλος σε έναν εμφύλιο πόλεμο δεκαετιών και αφετέρου να εξασφαλίσει περίπου 6 εκατομμύρια ψήφους που παραδοσιακά κατευθύνονται στο νόμιμο κουρδικό κόμμα, το Κόμμα Ισότητας και Δημοκρατίας του Λαού (PEDP), το οποίο διεκδικεί περιορισμένη αυτονομία.
Στο πλαίσιο αυτό, θεωρείται πιθανή η αποφυλάκιση του Selahattin Demirtas και άλλων Κούρδων πολιτικών κρατουμένων.
Παρότι τέτοιες εξαγγελίες (αλλαγές στη νομοθεσία, εισαγωγή της κουρδικής γλώσσας σε ορισμένα σχολεία) συζητούνται εδώ και χρόνια, μέχρι σήμερα δεν έχει υλοποιηθεί τίποτα ουσιαστικό.
Η στρατηγική Erdogan στοχεύει αφενός στη διάρρηξη του άτυπου εκλογικού μπλοκ μεταξύ Κούρδων και CHP και αφετέρου στην εξουδετέρωση του βασικού πυρήνα της αντιπολίτευσης, των Κεμαλιστών.
Πρόκειται για ένα εύθραυστο πολιτικό μέτωπο, καθώς οι Τούρκοι εθνικιστές και οι Κούρδοι αυτονομιστές βρίσκονται παραδοσιακά σε σύγκρουση.
Η δημοσιογράφος Amberin Zaman επισημαίνει ότι σύντομα θα κατατεθεί νομοθετικό πακέτο που ενδέχεται να οδηγήσει στην απελευθέρωση χιλιάδων πολιτικών κρατουμένων με κατηγορίες διασύνδεσης με το PKK.
Το πακέτο αυτό θα μπορούσε, θεωρητικά, να ανοίξει τον δρόμο ακόμη και για αμνηστία του Ocalan, αν και κάτι τέτοιο παραμένει εξαιρετικά αμφιλεγόμενο.
Ωστόσο, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, η πλειονότητα της τουρκικής κοινωνίας αντιτίθεται σε διαπραγματεύσεις με το PKK.
Ο τουρκικός εθνικισμός βρίσκεται σε ανοδική πορεία και περίπου το 75% των πολιτών τάσσεται υπέρ στρατιωτικών επιχειρήσεων κατά των Κούρδων ανταρτών.
Αντιλαμβανόμενο αυτήν τη δυναμική, το CHP αρνήθηκε να συμμετάσχει σε πολυκομματική αντιπροσωπεία που συναντήθηκε με τον Ocalan, στέλνοντας μήνυμα προσέγγισης προς τις εθνικιστικές δυνάμεις της αντιπολίτευσης.
Οι ελπίδες τους εστιάζονται στον Mansur Yavas, έναν σκληροπυρηνικό εθνικιστή, πρώην στέλεχος του MHP, ο οποίος εντάχθηκε στο CHP το 2013.
Ο Yavas θεωρείται πολιτικός βαρέων βαρών και δυνητικά ικανός να νικήσει τον Erdogan.
Ωστόσο, η ποινική δίωξη εις βάρος του αποτελεί σαφή ένδειξη ότι το καθεστώς δεν προτίθεται να του επιτρέψει να διεκδικήσει την προεδρία.
Παρά τον έλεγχο των θεσμών, ο Erdogan χρειάζεται μια πειστική εκλογική νίκη.
Η κοινωνική δυσαρέσκεια είναι έντονη λόγω της ακρίβειας και του πληθωρισμού που κινείται στο 30–40% ετησίως.
Η πλειονότητα των Τούρκων αμείβεται με τον κατώτατο μισθό, ενώ το κόστος τροφίμων και στέγασης συνεχίζει να αυξάνεται.
Η παρουσία 3,5 εκατομμυρίων Σύρων μεταναστών εντείνει τις κοινωνικές εντάσεις, ενώ οι νέοι απομακρύνονται από τη συντηρητική ισλαμιστική ρητορική.
Nέα εθνικιστικά κόμματα
Την ίδια στιγμή, νέα εθνικιστικά και αντιμεταναστευτικά κόμματα, όπως το Κόμμα Νίκης, αλλά και το ισλαμιστικό Κόμμα Νέας Ευημερίας, αποσπούν κρίσιμα ποσοστά από το AKP.
Η απώλεια νομιμοποίησης αποτελεί υπαρξιακή απειλή για το καθεστώς Erdogan.
Η Τουρκία έχει μακρά εμπειρία μαζικών κινητοποιήσεων: από το πάρκο Gezi το 2013 έως τις πρόσφατες διαδηλώσεις υπέρ του Imamoglu.
Αν και μέχρι στιγμής το κράτος έχει καταφέρει να καταστείλει τις εξεγέρσεις, γνωρίζει καλά ότι η κοινωνική πίεση συσσωρεύεται.
Τέλος, ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι πρωταρχικός στόχος του Erdogan δεν είναι τόσο οι εκλογές, όσο η διασφάλιση της στήριξης των ισχυρών επιχειρηματικών ομίλων που συνδέονται στενά με το AKP.
Μέσω επιδοτήσεων, προνομίων και ελέγχου του στρατού και των δυνάμεων ασφαλείας, ενισχύεται η συγχώνευση ιδιωτικών και κρατικοκομματικών συμφερόντων - ο βασικός πυλώνας επιβίωσης του σημερινού καθεστώτος.
Chevalier Noir
www.bankingnews.gr
Μια ακόμη προεδρική θητεία μπορεί να επιτευχθεί είτε μέσω ελεγχόμενων εκλογικών μηχανισμών είτε μέσω μιας μεγάλης πολιτικής στροφής: τη σύναψη ειρηνευτικής συμφωνίας με τους Κούρδους.
Οι επόμενες προεδρικές εκλογές στην Τουρκία είναι προγραμματισμένες για το 2028, ωστόσο τίποτα δεν αποκλείει τη διεξαγωγή πρόωρων καλπών.
Σύμφωνα με ευρέως διαδεδομένες μαρτυρίες πολιτών που ζουν στη χώρα, η εκλογική διαδικασία θεωρείται εδώ και χρόνια χειραγωγημένη.
Οι καταγγελίες αυτές προέρχονται από άτομα που επικαλούνται προσωπική εμπειρία ή μαρτυρίες φίλων τους που υπηρέτησαν ως εκλογικοί παρατηρητές.
Αν και οι συγκεκριμένες απόψεις θα μπορούσαν να αποδοθούν σε πολιτική προκατάληψη, καθώς προέρχονται κυρίως από αντιπάλους του Erdogan, αξίζει να σημειωθεί ότι και διεθνείς παρατηρητές κατέγραψαν σοβαρές ελλείψεις διαφάνειας στις προεδρικές εκλογές του 2023.
Ωστόσο, οι σημερινές κινήσεις της κυβέρνησης Erdogan και του κυβερνώντος κόμματος AKP (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης – ισλαμιστές συντηρητικοί) απέναντι στην αξιωματική αντιπολίτευση, το κοσμικό CHP (Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, συνεχιστές της κληρονομιάς του Kemal Ataturk), καθιστούν πρακτικά αδύνατη τη διεξαγωγή πραγματικά ελεύθερων εκλογών.
Η ηγεσία του CHP δέχεται συντονισμένο πλήγμα.
Ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης Ekrem Imamoglu, ο οποίος είναι δημοφιλέστερος από τον Erdogan, έχει φυλακιστεί.
Ο δήμαρχος Άγκυρας Mansur Yavas, επίσης με υψηλότερα ποσοστά αποδοχής από τον πρόεδρο, διώκεται ποινικά για υποθέσεις διαφθοράς.
Παράλληλα, τα δικαστήρια και οι δυνάμεις ασφαλείας αποδυναμώνουν το κόμμα μέσω διορισμού κρατικών επιτρόπων στα γραφεία του και συλλήψεων στελεχών της αντιπολίτευσης σε δήμους.
Διαπραγματεύσεις
Την ίδια στιγμή, ο Erdogan ανοίγει εκ νέου τον φάκελο της ειρηνευτικής διαδικασίας με το PKK και τους Κούρδους αντάρτες, με στόχο την αυτοδιάθεση της κουρδικής μειονότητας.
Σε αυτό το πλαίσιο, πραγματοποιούνται διαπραγματεύσεις με τον Abdullah Ocalan, ιστορικό ηγέτη του PKK, ο οποίος παραμένει φυλακισμένος στο νησί Ιμραλί.
Στόχος του Erdogan είναι διπλός: αφενός να εμφανιστεί ως ο ηγέτης που έβαλε τέλος σε έναν εμφύλιο πόλεμο δεκαετιών και αφετέρου να εξασφαλίσει περίπου 6 εκατομμύρια ψήφους που παραδοσιακά κατευθύνονται στο νόμιμο κουρδικό κόμμα, το Κόμμα Ισότητας και Δημοκρατίας του Λαού (PEDP), το οποίο διεκδικεί περιορισμένη αυτονομία.
Στο πλαίσιο αυτό, θεωρείται πιθανή η αποφυλάκιση του Selahattin Demirtas και άλλων Κούρδων πολιτικών κρατουμένων.
Παρότι τέτοιες εξαγγελίες (αλλαγές στη νομοθεσία, εισαγωγή της κουρδικής γλώσσας σε ορισμένα σχολεία) συζητούνται εδώ και χρόνια, μέχρι σήμερα δεν έχει υλοποιηθεί τίποτα ουσιαστικό.
Η στρατηγική Erdogan στοχεύει αφενός στη διάρρηξη του άτυπου εκλογικού μπλοκ μεταξύ Κούρδων και CHP και αφετέρου στην εξουδετέρωση του βασικού πυρήνα της αντιπολίτευσης, των Κεμαλιστών.
Πρόκειται για ένα εύθραυστο πολιτικό μέτωπο, καθώς οι Τούρκοι εθνικιστές και οι Κούρδοι αυτονομιστές βρίσκονται παραδοσιακά σε σύγκρουση.
Η δημοσιογράφος Amberin Zaman επισημαίνει ότι σύντομα θα κατατεθεί νομοθετικό πακέτο που ενδέχεται να οδηγήσει στην απελευθέρωση χιλιάδων πολιτικών κρατουμένων με κατηγορίες διασύνδεσης με το PKK.
Το πακέτο αυτό θα μπορούσε, θεωρητικά, να ανοίξει τον δρόμο ακόμη και για αμνηστία του Ocalan, αν και κάτι τέτοιο παραμένει εξαιρετικά αμφιλεγόμενο.
Ωστόσο, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, η πλειονότητα της τουρκικής κοινωνίας αντιτίθεται σε διαπραγματεύσεις με το PKK.
Ο τουρκικός εθνικισμός βρίσκεται σε ανοδική πορεία και περίπου το 75% των πολιτών τάσσεται υπέρ στρατιωτικών επιχειρήσεων κατά των Κούρδων ανταρτών.
Αντιλαμβανόμενο αυτήν τη δυναμική, το CHP αρνήθηκε να συμμετάσχει σε πολυκομματική αντιπροσωπεία που συναντήθηκε με τον Ocalan, στέλνοντας μήνυμα προσέγγισης προς τις εθνικιστικές δυνάμεις της αντιπολίτευσης.
Οι ελπίδες τους εστιάζονται στον Mansur Yavas, έναν σκληροπυρηνικό εθνικιστή, πρώην στέλεχος του MHP, ο οποίος εντάχθηκε στο CHP το 2013.
Ο Yavas θεωρείται πολιτικός βαρέων βαρών και δυνητικά ικανός να νικήσει τον Erdogan.
Ωστόσο, η ποινική δίωξη εις βάρος του αποτελεί σαφή ένδειξη ότι το καθεστώς δεν προτίθεται να του επιτρέψει να διεκδικήσει την προεδρία.
Παρά τον έλεγχο των θεσμών, ο Erdogan χρειάζεται μια πειστική εκλογική νίκη.
Η κοινωνική δυσαρέσκεια είναι έντονη λόγω της ακρίβειας και του πληθωρισμού που κινείται στο 30–40% ετησίως.
Η πλειονότητα των Τούρκων αμείβεται με τον κατώτατο μισθό, ενώ το κόστος τροφίμων και στέγασης συνεχίζει να αυξάνεται.
Η παρουσία 3,5 εκατομμυρίων Σύρων μεταναστών εντείνει τις κοινωνικές εντάσεις, ενώ οι νέοι απομακρύνονται από τη συντηρητική ισλαμιστική ρητορική.
Nέα εθνικιστικά κόμματα
Την ίδια στιγμή, νέα εθνικιστικά και αντιμεταναστευτικά κόμματα, όπως το Κόμμα Νίκης, αλλά και το ισλαμιστικό Κόμμα Νέας Ευημερίας, αποσπούν κρίσιμα ποσοστά από το AKP.
Η απώλεια νομιμοποίησης αποτελεί υπαρξιακή απειλή για το καθεστώς Erdogan.
Η Τουρκία έχει μακρά εμπειρία μαζικών κινητοποιήσεων: από το πάρκο Gezi το 2013 έως τις πρόσφατες διαδηλώσεις υπέρ του Imamoglu.
Αν και μέχρι στιγμής το κράτος έχει καταφέρει να καταστείλει τις εξεγέρσεις, γνωρίζει καλά ότι η κοινωνική πίεση συσσωρεύεται.
Τέλος, ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι πρωταρχικός στόχος του Erdogan δεν είναι τόσο οι εκλογές, όσο η διασφάλιση της στήριξης των ισχυρών επιχειρηματικών ομίλων που συνδέονται στενά με το AKP.
Μέσω επιδοτήσεων, προνομίων και ελέγχου του στρατού και των δυνάμεων ασφαλείας, ενισχύεται η συγχώνευση ιδιωτικών και κρατικοκομματικών συμφερόντων - ο βασικός πυλώνας επιβίωσης του σημερινού καθεστώτος.
Chevalier Noir
www.bankingnews.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.