Ο «πολιτικός αυτισμός» στην Υγεία

By Βασίλης Βιλιάρδος on 20 Δεκεμβρίου 2024

Η εικόνα του συστήματος Υγείας στην Ελλάδα είναι κάτι περισσότερο από απογοητευτική, σε συνδυασμό και με την οικονομική εξαθλίωση των Ελλήνων – τεκμηριώνοντας πως η πολιτική της κυβέρνησης στο συγκεκριμένο τομέα είναι αποτυχημένη, αφού μεταφέρεται στο μεγαλύτερο μέρος του κόστους της στους ιδιώτες, αποτελώντας μία ακόμη κρυφή φορολόγηση τους. Σε κάθε περίπτωση, είναι ντροπή να ισχυρίζεται η πολιτική ηγεσία ότι, «όλα βαίνουν καλώς» στην Υγεία – κάτι που θα το χαρακτήριζε εύλογα κανείς ως «πολιτικό αυτισμό», ανθρώπων που δεν έχουν καμία επαφή με τα πραγματικά προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας.

Άποψη

Οι κοινωνικές ανισότητες οι οποίες υφίστανται σε απαράδεκτο βαθμό, δημιουργούν τις παθογένειες και τα προβλήματα που υπάρχουν στο Εθνικό Σύστημα Υγείας – ενώ, όπως τόνισε ο κ. Τούντας, Καθηγητής Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ στη ΔΙΑΝΕΟΣΙΣ, οι Έλληνες δεν έχουν πρόσβαση σε επαρκείς υπηρεσίες υγείας, επειδή τα νοσοκομεία είναι υποχρηματοδοτούμενα, υποστελεχωμένα (πηγή) και έχουν δυστυχώς θέματα κακοδιοίκησης.

Όπως ανέφερε δε, είμαστε η μοναδική χώρα της ΕΕ που έχουμε τόσο μεγάλο ποσοστό ιδιωτικών πληρωμών στην υγεία - ενώ οι ανεπάρκειες του ΕΣΥ, έχουν οδηγήσει σε ανεπίτρεπτη αύξηση των ιδιωτικών πληρωμών για τους πολίτες. Ειδικότερα, το 40% των δαπανών υγείας στην χώρα μας, είναι ιδιωτικές – κάτι που αναιρεί κάθε έννοια δημόσιας υγείας.

Έχουμε δε, μαζί με τη Σιγκαπούρη και τις ΗΠΑ, τις υψηλότερες ιδιωτικές δαπάνες στην υγεία, χωρίς βέβαια, να συγκρίνονται οι αποδοχές των Ελλήνων με τις αποδοχές των Πολιτών των πιο πάνω χωρών - ενώ δεν είμαστε μακριά από αυτό που πολλοί φοβούνται ότι μπορεί να γίνει. Δηλαδή, από την πλήρη ιδιωτικοποίηση του συστήματος υγείας – σε μία χώρα που οι Πολίτες της έχουν φτωχοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό, οπότε δεν το αντέχουν οικονομικά.

Όσον αφορά πάντως το ποσοστό του πληθυσμού που αδυνατεί να καλύψει τις ανάγκες υγείας του λόγω κόστους, είναι τρομακτικά υψηλό – στο 9,4% στην Ελλάδα το 2023, από 5,0% το 2020, όταν στην ΕΕ είναι μόλις 1%. Εδώ πρόκειται για τον ορισμό της αποτυχίας της πολιτικής στην Υγεία – ειδικά το ότι, αντί να βελτιώνεται επιδεινώνεται διαχρονικά.

Περαιτέρω, σε σχέση με τις λεγόμενες «καταστροφικές δαπάνες υγείας» (=άμεσες δαπάνες των νοικοκυριών), ανέφερε ότι αποτελούν σημαντικό κοινωνικό πρόβλημα - όσον αφορά τις ανισότητες στην πρόσβαση στην υγεία που διαμορφώνεται στην Ελλάδα, με ένα μέρος του ελληνικού πληθυσμού να αναγκάζεται να πληρώνει για περίθαλψη και φάρμακα. Το γεγονός αυτό αποτελεί στην ουσία μία έμμεση φορολόγηση των Ελλήνων – όπως άλλωστε συμβαίνει και με τη μέση εκπαίδευση, λόγω των φροντιστηρίων που είναι απαραίτητα για τους μαθητές στη χώρα μας, ενώ δεν υπάρχουν σε πολλές άλλες.

Το πρόβλημα δυστυχώς επιδεινώθηκε, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης που περιόρισε κατά πολύ τα εισοδήματα των Ελλήνων – επί πλέον όμως λόγω των ανεπαρκειών του ΕΣΥ που, όλα αυτά τα χρόνια, επιδεινώνονται, με αποτέλεσμα οι Πολίτες να οδηγούνται προς τον ιδιωτικό τομέα.

Πρόκειται για το μεγαλύτερο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσει η Πολιτεία – σημειώνοντας πως μόνο το 20% του ελληνικού πληθυσμού πηγαίνει στα κέντρα υγείας για πρωτοβάθμια περίθαλψη, ενώ το 80% πηγαίνει στον ιδιωτικό τομέα. Γιατί; Επειδή, σύμφωνα με τα στοιχεία, οι Πολίτες πιστεύουν ή γνωρίζουν πως στο δημόσιο σύστημα υγείας δεν θα έχουν τις υπηρεσίες που χρειάζονται.

Όσον αφορά το μοντέλο υγείας της Ελλάδας, όταν το ΕΣΥ καθιερώθηκε το 1983, επιλέχθηκε να προέρχεται η χρηματοδότησή του από τη φορολογία – κάτι που τελικά δεν έγινε, λόγω της πολυδιάσπασης των ταμείων. Έτσι προέκυψε τελικά ένα υβριδικό καθεστώς, με χρηματοδότηση από τη φορολογία και την κοινωνική ασφάλιση – με ένα μεγάλο ποσοστό του να καλύπτεται από την ιδιωτική χρηματοδότηση.

Με απλά λόγια, καταλήξαμε να έχουμε ένα μη λειτουργικό σύστημα, με χαμηλή δημόσια χρηματοδότηση – ενώ, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, οι συνολικές δαπάνες υγείας, ως ποσοστό του ΑΕΠ, δεν άλλαξαν σημαντικά, με εξαίρεση τα χρόνια της πανδημίας, αφού από 8,12% το 2018 διαμορφώθηκαν στο 8,5% το 2022. Στην ουσία βέβαια, το ποσοστό φαίνεται αυξημένο την περίοδο της πανδημίας (πηγή), λόγω της πτώσης του ΑΕΠ – άρα δεν είναι αντιπροσωπευτικό.

Από την άλλη πλευρά, η Ελλάδα δαπανά σύμφωνα με την ΕΕ μόλις το 7,8% του πολύ μειωμένου σε σχέση με το παρελθόν ΑΕΠ της, για την Υγεία - όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος, με πολύ υψηλότερο ΑΕΠ, ευρίσκεται στο 9,9%.

Όσον αφορά την κατά κεφαλή δαπάνη για την Υγεία, στην Ελλάδα αγγίζει μόλις τα 1.603 €, όταν ο αντίστοιχος ευρωπαϊκός μέσος όρος ανέρχεται στα 3.523 € - γεγονός που σημαίνει πως  η Ελλάδα δαπανά λιγότερο από το μισό του μέσου όρου της ΕΕ. Την ίδια στιγμή, η δημόσια χρηματοδότηση καλύπτει μόλις το 60% των συνολικών δαπανών για την υγεία - όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος φτάνει το 80%.

Με δεδομένο δε το ότι, το 5% του εναπομένοντος ποσοστού του 40% στην Ελλάδα καλύπτεται από ιδιωτικές ασφαλίσεις, το υπόλοιπο 35% αφορά αμιγώς ιδιωτικές πληρωμές των νοικοκυριών - ποσοστό που είναι υπερδιπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου, ο οποίος είναι 15,2%.

Σύμφωνα τώρα με τον ΟΟΣΑ, στην Ελλάδα το 2020 οι άμεσες ιδιωτικές πληρωμές των νοικοκυριών, αντιστοιχούσαν στο ένα τρίτο τουλάχιστον της συνολικής δαπάνης υγείας της χώρας – ενώ οι άτυπες πληρωμές αντιπροσώπευαν περισσότερο από το ένα τέταρτο των άμεσων ιδιωτικών πληρωμών.

Έτσι, το αυξανόμενο κόστος των υπηρεσιών υγείας, σε συνδυασμό με τη γενικευμένη ακρίβεια, θα δημιουργήσει νέα εμπόδια στην πρόσβαση και θα αυξήσει το ποσοστό των ακάλυπτων υγειονομικών αναγκών που οφείλονται σε οικονομικούς λόγους - σημειώνοντας πως ακάλυπτες ανάγκες υγείας, σημαίνει αναποτελεσματικότητα του συστήματος υγείας και αδυναμία να ανταποκριθεί στον ρόλο του.

Σημαίνει επίσης επιβάρυνση του ΕΣΥ, κυρίως σε δευτεροβάθμιο επίπεδο - με κόστη υπηρεσιών που θα μπορούσαν και θα έπρεπε να έχουν αποφευχθεί.

Αναλύοντας τις άμεσες ιδιωτικές δαπάνες, αφορούν δαπάνες για φάρμακα σε ποσοστό 13%, όταν ο μέσος  όρος της ΕΕ είναι 4%, για νοσοκομειακή περίθαλψη σε ποσοστό 11%, με μέσο όρο στην ΕΕ μόλις 1%, για εξωνοσοκομειακή περίθαλψη το 6,5% και για οδοντιατρική φροντίδα το 4,5%. Εκτιμάται δε ότι, το 25% των άμεσων ιδιωτικών πληρωμών αφορά τα «φακελάκια» - δηλαδή τις άτυπες και παράνομες πληρωμές.

Οι καταστροφικές δαπάνες πάντως για την Υγεία έχουν σκαρφαλώσει στο δυσθεώρητο 8% του πληθυσμού - κάτι που οφείλεται στις πολύ υψηλές άμεσες ιδιωτικές δαπάνες. Ως καταστροφικές βέβαια θεωρούνται οι δαπάνες που αφορούν άμεσες ιδιωτικές πληρωμές του νοικοκυριού -  οι οποίες ξεπερνούν το 40% των συνολικών δαπανών του, αφού αφαιρεθούν οι δαπάνες κάλυψης βασικών αναγκών. Δηλαδή για διατροφή, στέγαση και λογαριασμούς υπηρεσιών κοινής ωφέλειας.

Τέλος, ας μην ξεχνάμε πως ο μέσος μισθός στην Ελλάδα το 2023 ήταν στα 17.013 €, όταν στην ΕΕ ήταν 37.863 € - ενώ η χώρα μας είναι η μοναδική που ο μέσος μισθός μειώθηκε από τα 21.191 € το 2009 στα 17.013 € ή κατά 20% το 2023, όταν ο μέσος μισθός της ΕΕ αυξήθηκε κατά 44% έκτοτε.

Σύμφωνα δε με τα στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της ΕΕ που κατέγραψε μείωση του ονομαστικού μισθού το 2024 - όταν σε άλλες χώρες καταγράφηκαν αυξήσεις του κόστους εργασίας.

Ειδικότερα, στο τρίτο τρίμηνο του 2024, ενώ η Ευρωζώνη και η ΕΕ παρουσίασαν αυξήσεις στο κόστος ωριαίων μισθών και ημερομισθίων, η Ελλάδα σημείωσε μια μείωση της τάξης του -2,9% (πηγή). Παράλληλα, χώρες όπως η Ρουμανία, η Κροατία, η Βουλγαρία και η Ουγγαρία, κατέγραψαν αυξήσεις που ξεπέρασαν το 10% - σε αντίθεση με την ελληνική πραγματικότητα.

Κλείνοντας, η εικόνα του συστήματος Υγείας στην Ελλάδα είναι κάτι περισσότερο από απογοητευτική, σε συνδυασμό και με την οικονομική εξαθλίωση των Ελλήνων – τεκμηριώνοντας πως η πολιτική της κυβέρνησης στο συγκεκριμένο τομέα είναι αποτυχημένη, αφού μεταφέρεται στο μεγαλύτερο μέρος του κόστους της στους ιδιώτες, αποτελώντας μία ακόμη κρυφή φορολόγηση τους.

Σε κάθε περίπτωση, είναι ντροπή να ισχυρίζεται η πολιτική ηγεσία ότι, όλα βαίνουν καλώς στην Υγεία – κάτι που θα το χαρακτήριζε εύλογα κανείς ως «πολιτικό αυτισμό» ανθρώπων που δεν έχουν καμία επαφή με τα πραγματικά προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας.

Υστερόγραφο: Επειδή θα υπάρξουν πιθανόν κάποιοι πολιτικοί που θα ισχυρισθούν πως η κατάρρευση του συστήματος της Υγείας οφείλεται στο ότι η Ελλάδα χρεοκόπησε, η αλήθεια είναι πως δεν χρεοκόπησε η Ελλάδα – αφού η χρεοκοπία δεν είναι κάποια ασθένεια. Τα κόμματα που κυβέρνησαν τη χώρα μας την χρεοκόπησαν – με τη διαφθορά τους, τη διαπλοκή, τη σπατάλη, την κακοδιαχείριση κοκ.

https://analyst.gr