«Το πάγωμα της χρηματοδότησης από τις ΗΠΑ αποτελεί θανατική καταδίκη για όσους έχουν ανάγκη»
«Το πάγωμα της χρηματοδότησης από τις ΗΠΑ αποτελεί θανατική καταδίκη για όσους έχουν ανάγκη»
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ διέταξε τη διακοπή της περισσότερης εξωτερικής βοήθειας για 90 ημέρες εν αναμονή της επανεξέτασης, προκαλώντας ανησυχία στους οργανισμούς βοήθειας παγκοσμίως.
Από τη θεραπεία του HIV που σώζει ζωές μέχρι τη στέγαση προσφύγων και την παροχή τροφίμων σε υποσιτισμένα παιδιά, τα έργα βοήθειας που χρηματοδοτούνται από τις ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο διακόπτονται, μειώνονται ή καταργούνται λόγω του πρωτοφανούς παγώματος σχεδόν κάθε εξωτερικής βοήθειας από την κυβέρνηση Τραμπ.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ εξέδωσε την περασμένη εβδομάδα εκτελεστικό διάταγμα με το οποίο αναστέλλεται η χρηματοδότηση της αναπτυξιακής βοήθειας από την Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ (USAID) για 90 ημέρες, κατά τη διάρκεια των οποίων η κυβέρνησή του θα επανεξετάσει ποια από τα χιλιάδες έργα ανθρωπιστικής βοήθειας, ανάπτυξης και ασφάλειας θα συνεχίσουν να λαμβάνουν χρήματα.
Το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι η κίνηση αυτή έγινε για να διασφαλιστεί ότι όλα τα προγράμματα εξωτερικής βοήθειας "είναι αποτελεσματικά και συνεπή με την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ στο πλαίσιο της ατζέντας "Πρώτα η Αμερική"".
Τα προγράμματα έκτακτης ανάγκης για τρόφιμα εξαιρέθηκαν από την αρχική εντολή και εν μέσω αυξανόμενων φωνών από οργανισμούς βοήθειας σε όλο τον κόσμο, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο εξέδωσε την Τρίτη περαιτέρω εξαιρέσεις για "ανθρωπιστική βοήθεια που σώζει ζωές" - συμπεριλαμβανομένης της παροχής φαρμάκων, ιατρικών υπηρεσιών, τροφίμων και καταλυμάτων - σε προσωρινή βάση.
Ενώ ορισμένες ομάδες ανθρωπιστικής βοήθειας εξέφρασαν την ελπίδα ότι η κίνηση του Ρούμπιο θα διατηρήσει τα προγράμματα που κρατούν στη ζωή δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους που έχουν ανάγκη σε όλο τον κόσμο, οι χρηματοδοτούμενες από τις ΗΠΑ επιχειρήσεις κάθε είδους αύξησαν το ρυθμό των απολύσεων, των αδειών και των παύσεων ή του κλεισίματος έργων.
"Η κοινότητα της βοήθειας παλεύει με το πόσο υπαρξιακή είναι αυτή η αναστολή της βοήθειας", δήλωσε η Άμπι Μάξμαν, πρόεδρος της Oxfam America, μία από τις λίγες αξιωματούχους της βοήθειας που ήταν πρόθυμες να μιλήσουν δημόσια για τις επιπτώσεις του παγώματος εν μέσω των προειδοποιήσεων της κυβέρνησης Τραμπ να παραμείνει σιωπηλή.
Η απόφαση "θα μπορούσε να έχει συνέπειες ζωής ή θανάτου" για τα παιδιά και τις οικογένειες σε όλο τον κόσμο, δήλωσε η Μάξμαν.
Οι ΗΠΑ είναι με διαφορά η κορυφαία πηγή εξωτερικής βοήθειας στον κόσμο, αν και άλλα έθνη δίνουν μεγαλύτερο μερίδιο του προϋπολογισμού τους. Κατά το οικονομικό έτος 2023, δαπάνησαν 68 δισεκατομμύρια δολάρια (65,4 δισεκατομμύρια ευρώ) για εξωτερική βοήθεια - το μεγαλύτερο μέρος μέσω της USAID - σύμφωνα με τα τελευταία κυβερνητικά στοιχεία.
Όσον αφορά ειδικά την ανθρωπιστική βοήθεια, οι ΗΠΑ παρείχαν σχεδόν 14 δισεκατομμύρια δολάρια (13,5 δισεκατομμύρια ευρώ) πέρυσι, αντιπροσωπεύοντας το 42% του συνόλου της εν λόγω βοήθειας που κατέγραψε ο ΟΗΕ για το 2024.
Τη Δευτέρα, η κυβέρνηση Τραμπ έθεσε σε αργία περισσότερους από 50 ανώτερους αξιωματούχους της USAID λόγω υποψιών ότι αντιστάθηκαν στη διαταγή και βοήθησαν τις ομάδες βοήθειας να αντιμετωπίσουν το πάγωμα. Το προσωπικό του οργανισμού έχει λάβει εντολή να μην επικοινωνεί με τους εταίρους, εκτός από το να τους ενημερώνει ότι η χρηματοδότηση έχει διακοπεί.
«Ζωή ή θάνατος»
Ένα από τα μεγαλύτερα έργα που επηρεάζονται από το πάγωμα της βοήθειας είναι το Προεδρικό Σχέδιο Έκτακτης Βοήθειας για την Ανακούφιση από το AIDS (PEPFAR).
Το πρωτοποριακό πρόγραμμα για τον ιό HIV πιστώνεται ότι έσωσε 25 εκατομμύρια ζωές -συμπεριλαμβανομένων 5,5 εκατομμυρίων παιδιών- σε περισσότερες από 50 χώρες από τότε που ξεκίνησε από τον Ρεπουμπλικανό πρόεδρο Τζορτζ Μπους το 2003.
"Πρόκειται για ζήτημα ζωής ή θανάτου", δήλωσε η Beatriz Grinsztejn, πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας AIDS. Αν σταματήσει η χρηματοδότηση, "οι άνθρωποι θα πεθάνουν και ο HIV θα αναβιώσει", προειδοποίησε.
Στη Ζιμπάμπουε, η Gumisayi Bonzo, η διευθύντρια μιας ΜΚΟ για την υγεία, δήλωσε ότι ανησυχεί για την οργάνωσή της - και για τον εαυτό της.
Η Bonzo δήλωσε ότι δεν είχε ακόμη ακούσει αν θα περικοπεί η χρηματοδότηση για τη ΜΚΟ της, Trans Smart Trust, η οποία προωθεί υπηρεσίες υγείας για διαφυλικά και τρανσέξουαλ άτομα σε μια χώρα όπου οι διακρίσεις και το στίγμα αποθαρρύνουν πολλούς ανθρώπους από το να αναζητήσουν θεραπεία.
Η απαλλαγή του Ρούμπιο για "ανθρωπιστική βοήθεια που σώζει ζωές" δεν περιλαμβάνει έργα που ασχολούνται με την άμβλωση, τον οικογενειακό προγραμματισμό, τα συνέδρια ή οτιδήποτε σχετίζεται με τη διαφορετικότητα, την ισότητα και την ένταξη ή την αλλαγή φύλου.
"Όλοι είναι απλά μπερδεμένοι αυτή τη στιγμή", δήλωσε ο Bonzo.
Ο 54χρονος λαμβάνει θεραπεία για τον HIV εδώ και 23 χρόνια χάρη στη στήριξη του PEPFAR που έκανε τα φάρμακα προσιτά.
"Παίρνω με θρησκευτική ευλάβεια τα φάρμακα για πάνω από δύο δεκαετίες, ζω ξανά μια φυσιολογική ζωή και ξαφνικά πρέπει να σταματήσουμε. Αυτό είναι μια θανατική καταδίκη για πολλούς ανθρώπους", δήλωσε.
Ο Gyude Moore, πρώην υπουργός στη Λιβερία, ο οποίος είναι τώρα συνεργάτης στο Κέντρο για την Παγκόσμια Ανάπτυξη με έδρα τις ΗΠΑ, δήλωσε ότι το πάγωμα της βοήθειας θα επηρεάσει έργα σε ολόκληρη την Αφρική - από τη στήριξη της εκπαίδευσης των κοριτσιών και τη βοήθεια προς τους αγρότες έως την ενίσχυση των συστημάτων υγείας.
Η κίνηση αυτή θα πλήξει τις ΗΠΑ επειδή "δεν κάνει καμία διάκριση μεταξύ συμμάχου, εταίρου και αντιπάλου", σύμφωνα με τον Moore.
Επί δεκαετίες, η πολιτική της Ουάσινγκτον υποστήριζε ότι η εξωτερική βοήθεια αποπληρώνεται μέσω της καλύτερης εθνικής ασφάλειας, σταθεροποιώντας περιοχές και οικονομίες και βελτιώνοντας τις σχέσεις με τους εταίρους.
Ωστόσο, η κυβέρνηση Τραμπ και πολλοί Ρεπουμπλικανοί πολιτικοί υποστηρίζουν ότι η εξωτερική βοήθεια συχνά σπαταλιέται από τους εταίρους στο εξωτερικό και ότι τα χρήματα θα έπρεπε αντ' αυτού να δαπανώνται στο εσωτερικό.
Οι αντίπαλοι των ΗΠΑ, όπως η Κίνα, θα μπορούσαν να επωφεληθούν από το πάγωμα της βοήθειας, μετακινούμενοι σε περιοχές της Αφρικής και αποκτώντας επιρροή και επιχειρηματικά συμβόλαια σε χώρες πλούσιες σε πόρους, προειδοποίησαν ο Moore και άλλοι αναλυτές.
"Η σίτιση πεινασμένων παιδιών στη Λιβερία ή υποσιτισμένων παιδιών στην Κένυα, η παροχή σωτήριων αντιρετροϊκών φαρμάκων στην Ουγκάντα - κανένα από αυτά τα πράγματα δεν υπονομεύει τα αμερικανικά συμφέροντα", πρόσθεσε ο Moore.
Πόνος για την Ουκρανία
Ενώ το πάγωμα της εξωτερικής βοήθειας δεν επηρεάζει τη ζωτικής σημασίας στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ προς την Ουκρανία - όπως επιβεβαίωσε ο Ουκρανός πρόεδρος Volodymyr Zelenskyy το Σάββατο - η κίνηση αυτή κινδυνεύει να εμποδίσει την πολεμική προσπάθεια της χώρας με άλλους τρόπους, σύμφωνα με αναλυτές και ακτιβιστές.
Για παράδειγμα, οι ΗΠΑ παρέχουν μισθολογική υποστήριξη για να συνεχίσει να λειτουργεί η κυβέρνηση της Ουκρανίας εν μέσω της ζημίας που προκλήθηκε στην οικονομία μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022, και η USAID έχει χρηματοδοτήσει αρκετά πολιτικά προγράμματα εν καιρώ πολέμου.
Ένα τέτοιο πρόγραμμα είναι το Veteran Hub, μια ΜΚΟ που λειτουργεί μια τηλεφωνική γραμμή κρίσης που δέχεται έως και 1.300 κλήσεις τον μήνα από Ουκρανούς βετεράνους που χρειάζονται κοινωνική και ψυχολογική υποστήριξη.
Η Ivona Kostyna, επικεφαλής της ΜΚΟ, δήλωσε ότι θα μπορούσε να χάσει το μισό από το 31μελές προσωπικό της λόγω της διαταγής.
"Αν είχαμε ένα μήνα, ας πούμε, προειδοποίηση, ακόμη και προειδοποίηση δύο εβδομάδων, θα ήταν πολύ πιο εύκολο για εμάς", είπε. "Θα μπορούσαμε να είχαμε καταφέρει να εξασφαλιστούμε με κάποιον τρόπο για αυτό το διάστημα. Αλλά απλώς δεν υπήρξε καμία προειδοποίηση".
Λίγες ημέρες πριν από το πάγωμα των ΗΠΑ, το Veteran Hub έλαβε ένα τηλεφώνημα από κάποιον που βρισκόταν στα πρόθυρα να κάνει κακό στον εαυτό του, δήλωσε η Kostyna. Ένας υπάλληλος της τηλεφωνικής γραμμής έστειλε μήνυμα στο άτομο κατά τη διάρκεια της νύχτας.
"Τώρα αυτό που έχουμε είναι μια γραμμή που δεν λειτουργεί και ουσιαστικά δεν απαντάει κανείς, κάτι που μας τρομάζει", είπε.
Οι υπηρεσίες του ΟΗΕ σφίγγουν τα λουριά
Σε παγκόσμια κλίμακα, μεγάλες οργανώσεις βοήθειας του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος (WFP), αναγκάστηκαν επίσης να περιορίσουν ή να επανεξετάσουν τις δραστηριότητές τους μετά το εκτελεστικό διάταγμα του Τραμπ.
Ο επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Filippo Grandi, έστειλε email σε όλο το προσωπικό της υπηρεσίας το βράδυ της Δευτέρας, ενημερώνοντάς το για παύση των δαπανών για διεθνή αεροπορικά ταξίδια, εργαστήρια και εκδηλώσεις, καθώς και για πάγωμα των προσλήψεων και των συμβάσεων για 90 ημέρες, μεταξύ άλλων μέτρων σύσφιξης της ζώνης.
"Πρέπει να προχωρήσουμε πολύ προσεκτικά τις επόμενες εβδομάδες για να μετριάσουμε τον αντίκτυπο αυτής της αβεβαιότητας χρηματοδότησης στους πρόσφυγες και τους εκτοπισμένους, στις επιχειρήσεις μας και στις ομάδες μας", ανέφερε το email, αντίγραφο του οποίου δόθηκε στο Euronews από πηγή.
"Αυτά τα βήματα θα μας βοηθήσουν να διαχειριστούμε τους πόρους, ενώ περιηγούμαστε σε αυτή τη δύσκολη περίοδο".
Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος δωρητής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες με διαφορά, έχοντας συνεισφέρει 2 δισεκατομμύρια δολάρια (1,9 δισεκατομμύρια ευρώ) στον οργανισμό πέρυσι. Αυτό αντιπροσώπευε περίπου το 40% των σχεδόν 4,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων που έλαβε η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες το 2024, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του οργανισμού .
Το κατά πόσον το πάγωμα της βοήθειας θα διαρκέσει πέραν των 90 ημερών μένει να φανεί, αλλά η απαισιοδοξία και ο πανικός έχουν εμφανιστεί τις τελευταίες ημέρες σε αμέτρητες οργανώσεις εξωτερικής βοήθειας σε όλο τον κόσμο.
"Είναι μια απίστευτα δυσάρεστη περίοδος, είναι μια τρομακτική περίοδος και πολλές οργανώσεις φοβούνται να μιλήσουν και να μιλήσουν για το τι συμβαίνει", δήλωσε ο Τζέρεμι Κόνιντικ, πρόεδρος της Refugees International και πρώην αξιωματούχος της USAID επί των κυβερνήσεων των πρώην προέδρων των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και Μπαράκ Ομπάμα.
"Δεν είναι καθόλου υπερβολή να πούμε ότι η εφαρμογή αυτής της πολιτικής θα σκοτώσει πολλούς ανθρώπους", έγραψε ο Konyndyk στο X.
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.