Ελλείματα/πλεονάσματα ισοζυγίων και ο τυφώνας Trump
.
Ήταν καλή ιδέα να προταθεί μια συμφωνία ελευθέρου εμπορίου με μηδενικούς δασμούς στις ΗΠΑ – όπως έχει σκεφτεί η Κομισιόν, ανέφερε ο Ε. Musk και «παπαγάλισε» ο Κ. Μητσοτάκης. Υπάρχει όμως μία σημαντική προϋπόθεση που δεν αναφέρθηκε από την Κομισιόν – θεωρώντας προφανώς ανόητο τον D. Trump. Δηλαδή το ότι, το βασικό μέρος αυτής της συμφωνίας θα έπρεπε να λέει πως τα δύο μέρη, ΗΠΑ και ΕΕ, θα δεσμεύονται να μην επιδιώκουν πλεονάσματα στο μεταξύ τους εμπόριο – καθώς επίσης να διασφαλίσουν ότι, τα υπάρχοντα πλεονάσματα θα εξαλειφθούν πλήρως, εντός μίας εύλογης χρονικής προθεσμίας. Με απλά λόγια, το να προτείνονται μηδενικοί δασμοί, χωρίς να αναφέρονται τα γερμανικά και ευρωπαϊκά πλεονάσματα, είναι ανοησία – όπως επίσης ανοησία είναι οι προσπάθειες να τρομοκρατηθούν οι ΗΠΑ, με ευρωπαϊκά αντίμετρα. Γιατί; Επειδή στην περίπτωση κλιμάκωσης των δασμών, πάντα κερδίζει η ελλειμματική χώρα, δηλαδή οι ΗΠΑ – ενώ πάντα χάνουν οι πλεονασματικές χώρες, όπως η ΕΕ κυρίως λόγω της Γερμανίας.
Ελλείματα/πλεονάσματα ισοζυγίων και ο τυφώνας Trump
Ανάλυση
Με απλά οικονομικά, μία χώρα έχει δύο βασικά είδη ελλειμμάτων: (α) έλλειμμα στον προϋπολογισμό της και (β) έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της που εμπεριέχει, μεταξύ άλλων, το εμπορικό ισοζύγιο και τα τουριστικά έσοδα (προϊόντα και υπηρεσίες).
Το πρώτο αφορά το κράτος και την ίδια τη χώρα, όπου ο ισοσκελισμός του είναι μία σχετικά εύκολη διαδικασία – αφού αρκεί να μειωθούν οι δημόσιες δαπάνες ή να αυξηθούν οι φόροι ή και τα δύο (η Ελλάδα κάνει το δεύτερο). Τα κυριότερα προβλήματα που προκύπτουν είναι η μείωση των χρημάτων που οδηγούνται στον ιδιωτικό τομέα – με κινδύνους τη στενότητα ρευστότητας/ύφεση, τη φοροδιαφυγή ως αποτέλεσμα της υπερφορολόγησης (36% στην Ελλάδα η παραοικονομία, πηγή), την εξάντληση της φοροδοτικής ικανότητας των Πολιτών (όπου τότε η κυβέρνηση δεν μπορεί πια να εισπράττει τους αυξημένους φόρους), την εξαθλίωση των μαζών, τις χρεοκοπίες επιχειρήσεων που μειώνουν τα κρατικά έσοδα κλπ.
Το δεύτερο αφορά τον ιδιωτικό τομέα, έχει σχέση με τα άλλα κράτη και είναι πολύ πιο δύσκολο στην επίλυση του – αφού είναι εξαιρετικά σύνθετο και δεν εξαρτάται μόνο από την ίδια τη χώρα.
Ένα έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών σημαίνει δε ότι, η χώρα ξοδεύει περισσότερα από όσα παράγει με αποτέλεσμα να χρεώνεται στο εξωτερικό, πως η ανταγωνιστικότητα της, από την οποία εξαρτώνται οι μισθοί έχει μειωθεί κοκ. – ενώ σε μία νομισματική ένωση δεν μπορεί να επιλυθεί με την υποτίμηση του νομίσματος, αλλά με τη μείωση του κόστους εργασίας ανά μονάδα παραγομένου προϊόντος (=με αυξημένες καινοτόμες επενδύσεις ή με τη μείωση των ονομαστικών μισθών).
Παρεμπιπτόντως εδώ, ο ισοσκελισμός αυτού του ελλείματος δεν επιτυγχάνεται μόνο με την άνοδο των εξαγωγών αλλά, εναλλακτικά, με τον περιορισμό των εισαγωγών – όπου το δεύτερο είναι πολύ πιο εύκολο, αν μη τι άλλο επειδή ένα μέρος της μειωμένης εθνικής ανταγωνιστικότητας, καλύπτεται από την αποφυγή του διεθνούς μεταφορικού κόστους.
Οι ΗΠΑ τώρα είχαν έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών το 2024 στο 3,9% του ΑΕΠ τους (από 3,3% το 2023) – κυρίως λόγω του εμπορικού ελλείμματος, επειδή παράγουν όλο και πιο λίγο. Αυτός είναι δε ο λόγος των διαμαρτυριών τους και των δασμών Trump – ενώ η Ελλάδα είχε έλλειμμα 6,4% (15,1 δις €), επίσης λόγω του εμπορικού ελλείμματος (34,6 δις € ή 14,5%) και δεν δίνεται δυστυχώς καμία σημασία από την κυβέρνηση της.
Περαιτέρω, το σύνολο των ισοζυγίων τρεχουσών συναλλαγών στον πλανήτη, είναι ένα φαινόμενο μηδενικού αθροίσματος – δηλαδή το υπόλοιπο του λογαριασμού τρεχουσών συναλλαγών στον κόσμο, είναι πάντα ακριβώς μηδέν. Επομένως, τα πλεονάσματα του ενός κράτους είναι ελλείμματα του άλλου που έτσι οδηγείται στη χρεοκοπία – όπως συνέβη με τα πλεονάσματα της Γερμανίας και τα ελλείμματα της Ελλάδας (η τεράστια διαφορά μας με την Ιταλία είναι πως αυτή έχει πλεονάσματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της – οπότε παράγει και είναι ανταγωνιστική).
Εύλογα τώρα τα φαινόμενα μηδενικού αθροίσματος, μπορούν λογικά να εξηγηθούν μόνο με παράγοντες μηδενικού αθροίσματος – γεγονός που σημαίνει ότι, η μεταβολή των παραγόντων που μπορούν να εξηγήσουν τα υπόλοιπα των τρεχουσών λογαριασμών, πρέπει επίσης να είναι μηδενική παγκοσμίως. Παράγοντες δε μηδενικού αθροίσματος είναι οι πραγματικές συναλλαγματικές ισοτιμίες, δηλαδή η αλλαγή στην ανταγωνιστικότητα, οι όροι του εμπορίου (δασμοί) ή οι διαφορές ανάπτυξης μεταξύ των χωρών.
Επειδή τώρα οι πραγματικές συναλλαγματικές ισοτιμίες και οι αλλαγές στους όρους συναλλαγών είναι οι βασικοί καθοριστικοί παράγοντες των αλλαγών στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών, η αμερικανική κυβέρνηση υπό τον Trump έχει απόλυτο δίκιο στην προσέγγισή της – επειδή οι δασμοί (=αλλαγές στους όρους συναλλαγών), αλλάζουν τις σχέσεις ανταλλαγής.
Εν τούτοις, μια υποτίμηση του δολαρίου ΗΠΑ κατά 20% ή 30% (=αλλαγή των πραγματικών συναλλαγματικών ισοτιμιών), συνοδευόμενη από μία σημαντική πραγματική υποτίμηση, θα μπορούσε να είχε λύσει με άλλον τρόπο το πρόβλημα – χωρίς δηλαδή την ανάγκη επιβολής δασμών.
Παρεμπιπτόντως εδώ, ήταν καλή ιδέα να προταθεί μια συμφωνία ελευθέρου εμπορίου με μηδενικούς δασμούς στις ΗΠΑ – όπως έχει σκεφτεί η Κομισιόν, ανέφερε ο Ε. Musk και «παπαγάλισε» ο Κ. Μητσοτάκης. Υπάρχει όμως μία σημαντική προϋπόθεση που δεν αναφέρθηκε από την Κομισιόν – θεωρώντας προφανώς ανόητο τον Trump. Δηλαδή το ότι, το βασικό μέρος αυτής της συμφωνίας θα έπρεπε να λέει πως τα δύο μέρη, ΗΠΑ και ΕΕ, θα δεσμεύονται να μην επιδιώκουν πλεονάσματα στο μεταξύ τους εμπόριο – καθώς επίσης να διασφαλίσουν ότι, τα υπάρχοντα πλεονάσματα θα εξαλειφθούν πλήρως, εντός μίας εύλογης χρονικής προθεσμίας.
Με απλά λόγια, το να προτείνονται μηδενικοί δασμοί, χωρίς να αναφέρονται τα γερμανικά και ευρωπαϊκά πλεονάσματα, είναι ανοησία – όπως επίσης ανοησία είναι οι προσπάθειες να τρομοκρατηθούν οι ΗΠΑ, με ευρωπαϊκά αντίμετρα.
Γιατί; Επειδή στην περίπτωση κλιμάκωσης των δασμών, πάντα κερδίζει η ελλειμματική χώρα, δηλαδή οι ΗΠΑ – ενώ πάντα χάνουν οι πλεονασματικές χώρες, όπως η ΕΕ κυρίως λόγω της Γερμανίας.
Οι Γερμανοί και οι δασμοί Trump
Σύμφωνα με τους Γερμανούς, το διεθνές εμπόριο ήταν μια ειρηνική ανταλλαγή που εξελισσόταν ομαλά – έως ότου ανήλθε στην εξουσία ο D. Trump και το μετέτρεψε σε αγώνα πυγμαχίας!
Μάλιστα! Ο ανταγωνισμός μεταξύ των εθνών που έχει ήδη οδηγήσει πολλές χώρες στην καταστροφή, που έχει προκαλέσει αμέτρητες κρίσεις, που σημαίνει φτώχεια, απόγνωση και πείνα για τους ανθρώπους στις πληγείσες χώρες, είναι για τους Γερμανούς μια ειρηνική ανταλλαγή – η οποία δεν προκαλεί προφανώς καθόλου δυσκολίες.
Το γεγονός δε ότι, η Γερμανία δεν είχε τίποτα άλλο στο μυαλό της από τις αρχές του αιώνα που υιοθέτησε το ευρώ, από το να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της, φυσικά δεν ήταν για την ίδια εις βάρος άλλων εθνών – επειδή η χώρα είχε δικαίωμα να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της, ενώ οι άλλες όχι!
Στα μάτια λοιπόν της Γερμανίας, σε αυτόν τον υπέροχο κόσμο που αγαπά την ειρήνη, στο εξωτερικό εμπόριο δεν πρόκειται για πλεονεκτήματα που επιτυγχάνει ένα άτομο σε βάρος ενός άλλου – ούτε για πλεονάσματα του ενός που αναγκαστικά οδηγούν σε ελλείμματα, οπότε σε χρέη και λεηλασία του άλλου.
Το γεγονός δε ότι, ολόκληρο το γερμανικό πολιτικό σύστημα είχε σχεδόν τρελαθεί το 1980, όπου για πρώτη και τελευταία φορά στα τελευταία 75 χρόνια η Δυτική Γερμανία είχε έλλειμμα, δεν είχε σχέση με αυτό το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της – αλλά μόνο με την προσπάθεια να επανέλθει η ειρηνική φύση του εξωτερικού εμπορίου!
Εκτός αυτού το ότι τη δεκαετία του 1980, υπό την πίεση της αμερικανικής κυβέρνησης, οι επτά μεγαλύτερες χώρες του κόσμου ένωσαν τις δυνάμεις τους για να υποτιμήσουν το δολάριο των ΗΠΑ, έτσι ώστε να εξαλειφθεί το έλλειμμα στο αμερικανικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (συμφωνία Plaza), σίγουρα δεν είχε να κάνει με σύγκρουση – αλλά μόνο με ειρηνικές συναλλαγές!
Το ότι δε οι αμερικανικές κυβερνήσεις συνέχισαν να παραπονιούνται πως η Γερμανία, η Κίνα και η Ιαπωνία εκμεταλλεύονταν συστηματικά τις ΗΠΑ, προσπαθώντας συνεχώς να εξασφαλίζουν πλεονάσματα στο εξωτερικό τους εμπόριο και αφήνοντας τα ελλείμματα στους Αμερικανούς, δεν είναι άξιο λόγου για τους Γερμανούς – απλά μία παραξενιά των ΗΠΑ που δεν θα έπρεπε να παραπονιούνται, αλλά να επωμίζονται ολόκληρο το βάρος της τόνωσης της παγκόσμιας οικονομίας.
Σύγκριση ισοζυγίων τρεχουσών συναλλαγών Γερμανίας (επάνω) και ΗΠΑ (κάτω)
Από την άλλη πλευρά, η μερκαντιλιστική πολιτική της «agenda 2010» (ανάλυση) που δρομολόγησαν οι Γερμανοί στις αρχές του 2000 (ανάλυση), πρόθεση της οποίας ήταν να λεηλατήσει τους ευρωπαίους εταίρους της με το γερμανικό μισθολογικό ντάμπινγκ (ανάλυση), ήταν ειρηνική – επίσης ειρηνικό το ότι, οι γείτονες δεν μπορούσαν πλέον να αμυνθούν έναντι των γερμανικών πλεονασμάτων με την υποτίμηση των δικών τους νομισμάτων, αφού τα είχαν αντικαταστήσει με το ευρώ!
Ούτε φυσικά ο υπόλοιπος πλανήτης, αφού τα οικονομικά προβλήματα των Ευρωπαίων εταίρων και η ευρωπαϊκή κρίση χρέους που προκάλεσε η Γερμανία, διατηρούσαν υποτιμημένο το ευρώ – προς όφελος του διεθνούς εμπορίου της Γερμανίας. Όσον αφορά το γεγονός ότι, σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανόνες οφείλουν να επιβάλλονται κυρώσεις σε χώρες με υπερβολικά πλεονάσματα, όπως η Γερμανία, αλλά ποτέ δεν εφαρμόσθηκαν, η ερμηνεία είναι απλή – το ότι ναι μεν υπάρχουν κανόνες, αλλά καλύτερα να μην τους εφαρμόζουμε, επειδή διαφορετικά ο πιο ισχυρός, η Γερμανία εν προκειμένω στην ΕΕ, θα φορέσει τα γάντια του μποξ.
Τώρα όμως, ο D. Trump προσπαθεί να διώξει τους Γερμανούς από τον ειρηνικό εμπορικό κόσμο τους – κάτι που δεν πρέπει να τους εκπλήσσει. Γιατί; Επειδή όποιος ασχολείται με την πυγμαχία για δεκαετίες, χτυπώντας ανελέητα τους πιο αδύναμους, δεν θα πρέπει να εκπλαγεί όταν βρεθεί αντιμέτωπος με έναν ιδιαίτερα μεγαλόσωμο τύπο – ο οποίος όχι μόνο θέλει να πυγμαχήσει, αλλά είναι και ιδιαίτερα καλός στην πυγμαχία.
Σημ. Τα ίδια ισχύουν για την Αυστρία και την Ολλανδία, αλλά οι οικονομίες τους είναι μικρότερες και δεν προκαλούν μεγάλα προβλήματα – επίσης για τις εκτός ευρώ Νορβηγία, Ελβετία κλπ.
(πηγές)
Post Comment
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.