Η ευλογιά των προβάτων περνάει στο ράφι
Απουσία πλήρους μητρώου ζώων, ελλείψεις κτηνιάτρων, καθυστερήσεις σε ελέγχους και αποζημιώσεις σε κτηνοτρόφους, δυσκολία εφαρμογής των μέτρων που αποφασίζονται. Ολες τις παθογένειες της ελληνικής αιγοπροβατοτροφίας αναδεικνύει η ανεξέλεγκτη αύξηση των κρουσμάτων ευλογιάς, για την οποία εκφράζονται φόβοι ότι θα εξαπλωθεί και στο ράφι και θα επηρεάσει τόσο την τιμή του κρέατος όσο και των γαλακτοκομικών προϊόντων.
Στα «χαρακώματα» ενώ η ευλογιά επελαύνει
Της Τάνιας Γεωργιοπούλου
Ολες τις παθογένειες της αιγοπροβατοτροφίας στην Ελλάδα ανέδειξε η επιδημία της ευλογιάς που εδώ και ένα χρόνο εξαπλώνεται σε πολλές περιοχές, πλήττοντας όλο και περισσότερες μονάδες χωρίς να μπορεί να τεθεί υπό έλεγχο. Από τον Αύγουστο του 2024 έως και το τέλος Αυγούστου του 2025 έχουν εντοπιστεί 903 κρούσματα και έχουν θανατωθεί 262.854 ζώα που αντιστοιχούν στο 5%-6% των αιγοπροβάτων που διαθέτουμε ως χώρα. Ταυτόχρονα πόλεμος έχει ξεσπάσει ανάμεσα σε κτηνοτρόφους και υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για το ποιος φταίει αλλά και ποιος τελικά θα πληρώσει την καταστροφή. Οι κτηνοτρόφοι τονίζουν ότι δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς εισόδημα εφόσον θανατώνεται το κοπάδι τους και προετοιμάζουν κινητοποιήσεις. Επισημαίνουν ότι από το υπουργείο έχουν πάρει υποσχέσεις αλλά όχι χρήματα. Σήμερα σχεδιάζεται η πραγματοποίηση μιας πρώτης κινητοποίησης στη Λάρισα όπου οι κτηνοτρόφοι θα συγκεντρωθούν έξω από το κτίριο της Περιφέρειας.
Το υπουργείο αφήνει σαφείς αιχμές για τη μη τήρηση των μέτρων από την πλευρά των κτηνοτρόφων. «Η ανοδική πορεία των κρουσμάτων τους τελευταίους τρεις, τέσσερις μήνες, συμβαίνει γιατί δεν τηρούνται τα μέτρα βιοασφαλείας, δηλαδή εξακολουθούν να γίνονται παράνομες μετακινήσεις αιγοπροβάτων και δεν υπάρχει σωστό ράντισμα και απολύμανση», τονίζει ο γενικός γραμματέας Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Σπύρος Πρωτοψάλτης. «Αν εφαρμόζονταν τα μέτρα, η επιδημία θα είχε περιοριστεί και θα είχε λήξει μέσα σε λίγες ημέρες», συμπληρώνει ο καθηγητής Κτηνιατρικής του ΑΠΘ Γεώργιος Αρσένος. Τον Μάιο του 2025 είχαν θανατωθεί 10.652 αιγοπρόβατα, τον Ιούνιο 23.133, τον Ιούλιο 58.441 και τον Αύγουστο 55.151. «Η αύξηση αυτή σημειώθηκε γιατί κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού μετακινούνται παράνομα ζώα από στάβλο σε στάβλο, αρσενικά ζώα για αναπαραγωγή», αναφέρει ο κ. Αρσένος. «Καταλαβαίνω ότι πολλοί κτηνοτρόφοι έχουν μεγάλο πρόβλημα γιατί χάνεται το βιος τους. Ομως υπάρχει πόλεμος και όπως σε κάθε πόλεμο υπάρχουν θύματα. Είναι και στο δικό τους χέρι όμως. Αν εφαρμοστούν τα μέτρα, σύντομα δεν θα υπάρχουν κρούσματα», επισημαίνει. Προσθέτει, πάντως, ότι πολλά πράγματα θα έπρεπε να έχουν γίνει για τον κλάδο και πολλά μέτρα να έχουν εφαρμοστεί εδώ και χρόνια. «Δεν υπάρχει πλήρες μητρώο ζώων, δεν είναι όλα τα ζώα σημασμένα, δεν ξέρουμε πόσα είναι και πού βρίσκονται. Πολλοί κτηνοτρόφοι δεν είναι καταρτισμένοι, δεν υπάρχουν υποδομές και δεν υπάρχουν κτηνίατροι. Ο,τι έγινε με τον ΟΠΕΚΕΠΕ αποδεικνύει το βάθος του προβλήματος. Οι πραγματικοί κτηνοτρόφοι πρέπει να υποστηριχθούν, αλλά όχι όλοι», τονίζει.
Το τελευταίο χρονικό διάστημα λόγω της έξαρσης της νόσου και ενώ εμφανίζονται κρούσματα σε όλο και περισσότερες περιοχές της χώρας, είναι αρκετοί εκείνοι που υποστηρίζουν ότι θα μπορούσε να επιχειρηθεί εμβολιασμός έτσι ώστε να μη θανατώνονται όλα τα ζώα ενός κοπαδιού όταν εντοπιστεί κρούσμα. Ο Γεώργιος Αρσένος απαντά με έμφαση: «Δεν υπάρχει εμβόλιο για την ευλογιά. Υπάρχει στην Αφρική σε πειραματικό στάδιο και δεν είναι αποτελεσματικό. Χρησιμοποιώντας το εμβόλιο απλώς θα μετατρέψουμε τη νόσο σε ενδημική (σ.σ. θα παραμείνει στη χώρα και θα εμφανίζεται διαρκώς με εξάρσεις και υφέσεις). Δεν πρέπει όλη αυτή η συζήτηση περί εμβολίου που έχει γίνει πολιτική αλλά δεν είναι επιστημονική να γίνει άλλοθι για να μη λαμβάνονται ή να μην τηρούνται τα μέτρα».
«Αν εφαρμόζονταν τα μέτρα, η επιδημία θα είχε περιοριστεί και θα είχε λήξει μέσα σε λίγες ημέρες», επισημαίνει ο Γεώργιος Αρσένος, καθηγητής Κτηνιατρικής του ΑΠΘ.
Από την άλλη πλευρά, πολλοί κτηνοτρόφοι κυριολεκτικά βρίσκονται σε απόγνωση καθώς από τη μια μέρα στην άλλη χάνουν τη μόνη πηγή εισοδήματος που διαθέτουν. Χαρακτηριστική η περίπτωση κτηνοτρόφου από τη Φαρκαδόνα που το κοπάδι του μπήκε σε καραντίνα μετά τον εντοπισμό κρούσματος σε διπλανό στάβλο. Εφόσον δεν μπορούσε να βγάλει τα ζώα να βοσκήσουν, μετέφερε από την αποθήκη τριφύλλι για να τα ταΐσει. Ομως τον εντόπισε κλιμάκιο της αστυνομίας και του επέβαλε πρόστιμο 10.500 ευρώ, εφόσον στην περιοχή όπου έχει εντοπιστεί κρούσμα απαγορεύεται η διακίνηση ζωοτροφών. Στην πραγματικότητα μπορεί να μεταφερθούν μόνο ζωοτροφές που έχουν υποστεί θερμική επεξεργασία από μονάδα ζωοτροφών, για να μην μπορεί να μεταφερθεί η ευλογιά, εξηγεί ο κ. Αρσένος.
«Δεν υπάρχει προσωπικό»
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας Δημήτρης Μόσχος αναρωτιέται: «Και πώς θα αγοράσει κάποιος ζωοτροφές αφού δεν έχουν δοθεί οι αποζημιώσεις για την αγορά ζωοτροφών που εξήγγειλε το υπουργείο;». Ο κτηνοτρόφος, που έχει μονάδα στην Καστοριά, εξηγεί ότι το υπουργείο ισχυρίζεται ότι οι κτηνοτρόφοι δεν τηρούν τα μέτρα όταν οι υπηρεσίες δεν έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόσουν όσα αποφασίζονται. «Το πρωτόκολλο λέει ότι πρέπει να σκοτώνεις το ζώο μέσα σε 48 ώρες από τη στιγμή που θα εντοπιστεί κρούσμα. Ομως πολλές φορές τα ζώα σφάζονται μετά από 15 ή και περισσότερες ημέρες, γιατί δεν υπάρχει προσωπικό, δεν υπάρχουν κονδύλια, δεν υπάρχει χώρος να πάνε τα ζώα. Μας λένε δεν μπορείς να πουλήσεις το γάλα από μονάδα που έχει μολυνθεί γιατί το γάλα έχει τον ιό και θα υπάρξει διάδοση. Και όταν ρωτάμε τι να το κάνουμε, μας λένε: άνοιξε τη βάνα να φύγει. Αυτό είναι τήρηση των μέτρων;» καταλήγει ο κ. Μόσχος.
Πάντως, από την πλευρά του υπουργείου έχουν εξαγγελθεί έκτακτα μέτρα διάρκειας δέκα ημερών για να ελεγχθεί η εξάπλωση της νόσου, σε διαφορετική περίπτωση θα πρέπει να απαγορευτεί η διακίνηση των ζώων σε όλη τη χώρα.
Φόβοι ότι θα ανακοπεί η δυναμική πορεία των εξαγωγών της φέτας
Της Δήμητρας Μανιφάβα
Εντονη ανησυχία για τις επιπτώσεις στο σήμα κατατεθέν των ελληνικών εξαγωγών τροφίμων, τη φέτα, προκαλεί η ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων της ευλογιάς. Αν και στην παρούσα φάση δεν υπάρχει πρόβλημα προμήθειας στην πρώτη ύλη, δεδομένου ότι δεν είναι τώρα η γαλακτική περίοδος, οι παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι οι προοπτικές δεν είναι καλές, ούτε από πλευράς επάρκειας ούτε από πλευράς τιμών, εκτιμώντας ότι το επόμενο διάστημα θα υπάρξουν ανατιμήσεις. Η τιμή βεβαίως του αρνιού έχει ήδη εκτοξευθεί σε δυσθεώρητα ύψη, με τη συντριπτική πλειονότητα των ποσοτήτων που διατίθενται στη χώρα και ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα να είναι ρουμανικής προέλευσης, καθώς τα σφαγεία στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας έχουν κλείσει λόγω της εξάπλωσης των κρουσμάτων.
«Αν σταματήσει εδώ η εξάπλωση της ευλογιάς, δεν θα έχουμε μεγάλο πρόβλημα. Ωστόσο, οι προοπτικές δεν είναι καλές, καθώς έχουμε εκθετική αύξηση των κρουσμάτων και η μοναδική περιοχή που παραμένει “καθαρή” αυτή τη στιγμή είναι η Ηπειρος», τόνισε μιλώντας στην «Κ» ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων (ΣΕΒΓΑΠ), Χρήστος Αποστολόπουλος. Εάν οι δυσοίωνες προβλέψεις επιβεβαιωθούν, τότε η ευλογιά θα ανακόψει την πολύ καλή δυναμική που έχουν οι εξαγωγές φέτας, δυναμική που κατακτήθηκε με «αγώνα και αίμα», όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο ίδιος. Το πλήγμα θα είναι τεράστιο για την εγχώρια βιομηχανία, δεδομένου ότι πάνω από το 65% της παραγωγής φέτας στην Ελλάδα κατευθύνεται πλέον στις ξένες αγορές. Αν και δεν αποφασίστηκε ο εμβολιασμός των αιγοπροβάτων, η πρακτική αυτή θα επέφερε επίσης ισχυρό πλήγμα στις εξαγωγές φέτας, δεδομένου ότι μεγάλες αγορές για το δημοφιλές ελληνικό τυρί, όπως είναι οι ΗΠΑ, η Αυστραλία, ο Καναδάς, αλλά και γειτονικές, όπως η Σερβία, απαγορεύουν τις εισαγωγές τυριών που έχουν παρασκευαστεί με γάλα από εμβολιασμένα ζώα. Οι ΗΠΑ αποτελούν, με βάση τα στοιχεία του 2024, την πέμπτη μεγαλύτερη αγορά για τη φέτα, με την αξία των εξαγωγών προς την εν λόγω χώρα να ξεπερνάει τα 61 εκατ. ευρώ. Συνολικά το 2024 η αξία των εξαγωγών φέτας της Ελλάδας ξεπέρασε τα 788 εκατ. ευρώ, αυξημένη κατά 6,73% σε σύγκριση με το 2023, ενώ και κατά το πρώτο εξάμηνο συνεχίζεται η θετική πορεία.
Παράγοντες της αγοράς τονίζουν ότι οι προοπτικές δεν είναι καλές και εκτιμούν ότι το επόμενο διάστημα θα υπάρξουν ανατιμήσεις.
«Πρέπει όλοι να κάνουν αυτό που απαιτείται. Από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έως τους κτηνοτρόφους και τις βιομηχανίες, να εφαρμόζουν όλοι τα προβλεπόμενα μέτρα βιοασφάλειας, έτσι ώστε να σταματήσει η εξάπλωση της ευλογιάς», επισήμανε στην «Κ» η κ. Μαριάννα Παπαδοπούλου – Χατζάκου, διευθύντρια της ζώνης γάλακτος της ΜΕΒΓΑΛ και μέλος του Δ.Σ. της βορειοελλαδίτικης γαλακτοβιομηχανίας.
Βεβαίως, αν και δεν είμαστε στην παρούσα φάση σε γαλακτική περίοδο, παράγοντες της αγοράς με μεγάλη εμπειρία στον κλάδο υποστηρίζουν ότι ήδη οι τιμές παραγωγού έχουν αρχίσει να αυξάνονται ελαφρώς, κατά 2-3 λεπτά, και προβλέπουν ότι οι ανατιμήσεις αυτές θα περάσουν μεσοπρόθεσμα και στην τιμή της φέτας. Αυτή τη στιγμή η τιμή χονδρικής της φέτας έχει 7-8 ευρώ/κιλό, με τις τιμές στο εξωτερικό να έχουν αυξηθεί περισσότερο. Και εάν στην περίπτωση της φέτας τα προβλήματα μπορεί τελικά να αποφευχθούν, δεν συμβαίνει το ίδιο με το πρόβειο κρέας. «Πλέον αγοράζουμε χονδρική 11-13 ευρώ/κιλό το αρνί και μάλιστα δεν είναι ντόπιο, αλλά Ρουμανίας. Αυτό έχει ως συνέπεια στη λιανική να πωλείται ακόμη και 20 ευρώ/κιλό. Εγώ λέω στους καταναλωτές να μην αγοράζουν αρνί και να περιμένουν να εξομαλυνθεί η κατάσταση», τονίζει στην «Κ» ο Βασίλειος Ντεληφιλιππίδης, επίτιμος πρόεδρος της Ενωσης Λιανοπωλητών Καταστηματαρχών Κρεοπωλών Αθήνας – Αττικής «Οι Ταξιάρχες». «Στην αγορά κυκλοφορούν αποκλειστικά αρνιά Ρουμανίας και ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα. Το πρόβλημα ξεκίνησε από τις αρχές του καλοκαιριού, αλλά πλέον τα σφαγεία κλείνουν το ένα μετά το άλλο σε πολλούς νομούς», προσθέτει. Ο ίδιος, μάλιστα, δεν διστάζει να κάνει λόγο για ολιγωρία των αρμόδιων αρχών, ενώ υποστηρίζει ότι η πρακτική της εισαγωγής ζώντων ζώων από τη Ρουμανία εντείνει το πρόβλημα.
Η ανοδική πορεία των τιμών του αρνιού αποτυπώνεται και στα στοιχεία του Οργανισμού Κεντρικών Αγορών και Αλιείας Α.Ε. (ΟΚΑΑ). Από 8 ευρώ/κιλό που ήταν η επικρατούσα τιμή για το εγχώριο αρνί στις αρχές του έτους, τώρα πλέον είναι 13 ευρώ/κιλό. Σε πολλά, δε, από τα στατιστικά δελτία που εκδίδει ο ΟΚΑΑ δεν απεικονίζονται καθόλου τιμές χονδρικής για τα εγχώρια αρνιά, προφανώς λόγω της μειωμένης διακίνησής τους. Η επικρατούσα τιμή χονδρικής για τα αρνιά Ρουμανίας είναι 9,50 ευρώ/κιλό.
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.