Μολονότι στα περισσότερα τροχαία ατυχήματα και δυστυχήματα εμπλέκονται άτομα νεαρής και μέσης ηλικίας, οι οποίοι σε σημαντικό ποσοστό, αψηφούν τα όρια ταχύτητας, οδηγούν έχοντας καταναλώσει αλκοόλ ή κάνουν χρήση κινητού τηλεφώνου, εντούτοις η συμμετοχή ηλικιωμένων σε τροχαία συμβάντα δεν είναι ασήμαντη.

Μέσα σε ένα 24ωρο της τρέχουσας εβδομάδας, είχαμε τέσσερις νεκρούς σε ισάριθμα τροχαία, με θύματα μία γυναίκα 52 ετών και τρεις άνδρες 27, 23 και 80 ετών. Η γυναίκα ήταν οδηγός μοτοσικλέτας που συγκρούστηκε με φορτηγό, ενώ οι τρεις άνδρες ήταν οδηγοί αυτοκινήτων που εξετράπησαν της πορείας τους. Τα αίτια διερευνώνται και στις τέσσερις περιπτώσεις.

Ωστόσο, σε αυτή του 80χρονου άνδρα οι ειδικοί δεν απέκλεισαν το ενδεχόμενο παθολογικού επεισοδίου κατά την οδήγηση, που οδήγησε στην απώλεια ελέγχου του οχήματος.

Μέσα στον Ιούνιο σημειώθηκαν άλλα δύο τροχαία με εμπλοκή ηλικιωμένων οδηγών, το ένα στο Αγρίνιο και το δεύτερο στο Βόλο, από το οποίο προκλήθηκε ο θάνατος του συζύγου της 82χρονης που βρισκόταν στο τιμόνι, ενώ νωπό παραμένει το δυστύχημα της 5ης Φεβρουαρίου στο Νέο Ψυχικό.

Εκεί, 88χρονη οδηγός χτύπησε φορτηγάκι, μπήκε στο αντίθετο ρεύμα, έπεσε επάνω σε τρία σταθμευμένα αυτοκίνητα ρίχνοντας δύο μοτοσικλέτες. Από το τροχαίο έχασε τη ζωή του 41χρονος οδηγός μοτοσικλέτας και άλλοι τέσσερις τραυματίστηκαν.

«Ταρίφα» 200 ευρώ για ανανέωση άδειας

Μολονότι ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας ορίζει ότι μετά την συμπλήρωση της ηλικίας των 80 ετών, η άδεια οδήγησης πρέπει να ανανεώνεται κάθε δύο χρόνια, και αφού ο οδηγός υποβληθεί στις απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις, εντούτοις οι περισσότεροι – αν όχι όλοι – απευθύνονται σε γραφεία διεκπεραιώσεων και ανανεώνουν το δίπλωμά τους με μια φωτογραφία και 200 ευρώ.

Περίπου δύο εβδομάδες μετά την κατάθεση των εγγράφων και την πληρωμή του γραφείου, τούς ειδοποιούν ότι η άδεια οδήγησης είναι έτοιμη για να την παραλάβουν. Τόσο απλό και τόσο επικίνδυνο, αφού συνεχίζουν να οδηγούν άνθρωποι άνω των 85 – 90 ετών με σοβαρά προβλήματα όρασης και περιορισμένα, λόγω ηλικίας, αντανακλαστικά.

Το μόνο θετικό είναι ότι στην πλειονότητά τους οι υπερήλικες επιλέγουν οι ίδιοι να αφήσουν το τιμόνι από μία ηλικία και έπειτα, εξού και τα χαμηλά ποσοστά τροχαίων ατυχημάτων με την εμπλοκή αυτής της ηλικιακής κατηγορίας οδηγών.

«Πολλοί οδηγοί μεγαλύτερης ηλικίας αυτοπεριορίζονται. Γνωρίζω ανθρώπους οι οποίοι έχουν αποφασίσει να μην οδηγούν το βράδυ», δηλώνει στο ΒΗΜΑ ο Άρης Ζωγράφος, πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Εκπαιδευτών Οδήγησης, διευκρινίζοντας ότι η πρόταση του Συλλόγου σχετίζεται με το δικαίωμα των ανθρώπων να οδηγούν εφόσον καλύπτουν τις προϋποθέσεις. «Οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας μπορούν να οδηγούν με ασφάλεια εφόσον ακολουθούν τις απαιτούμενες διαδικασίες και πληρούν τα κριτήρια», υποστηρίζει.

Όπως αναφέρει, ο μεγαλύτερος σε ηλικία οδηγός δεν έχει άλλο τρόπο για να κινηθεί σε πολλές περιοχές της χώρας. Φέρνει ως παράδειγμα έναν άνθρωπο που ζει στη Λεύκτρα και πρέπει να μεταβεί στη Θήβα για να πάρει τα φάρμακά του.

Η ελευθερία κίνησης δεν είναι πολυτέλεια

«Η ελευθερία κίνησης», σημειώνει, «δεν είναι απλώς μια πολυτέλεια. Είναι ένα βασικό ανθρώπινο δικαίωμα που επηρεάζει άμεσα την ποιότητα ζωής και το προσδόκιμο ζωής. Η κινητικότητα συνδέεται άμεσα με την ψυχολογική ευεξία, την κοινωνική συμμετοχή και την αυτονομία των ατόμων. Για τους ηλικιωμένους, η απώλεια της δυνατότητας να οδηγούν μπορεί να οδηγήσει σε απομόνωση και κατάθλιψη. Γι’ αυτό, η προσέγγιση μας πρέπει να είναι υπερβατική, να σέβεται την αξιοπρέπεια των ατόμων και να προωθεί την ενδυνάμωσή τους. Αντί να “πυροβολούμε τα άλογα μόλις γεράσουν”, ας δώσουμε στους ηλικιωμένους οδηγούς τα εργαλεία και την υποστήριξη που χρειάζονται για να παραμείνουν ασφαλείς και ανεξάρτητοι. Η πρότασή μας για το Δίπλωμα Κινητικότητας και τη δια βίου εκπαίδευση δεν είναι απλώς μια λύση στο πρόβλημα των τροχαίων συγκρούσεων είναι μια επένδυση στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και στην κοινωνική συνοχή».

Δια βίου εκπαίδευση

Σύμφωνα με τον κ. Ζωγράφο, η οδήγηση είναι μία δια βίου εκπαίδευση. Όπως λέει, πρέπει να γίνονται επαναλαμβανόμενα μαθήματα σε Κέντρα Εκπαίδευσης Κινητικότητας και μέχρι την ίδρυσή τους σε πιστοποιημένα Κέντρα Θεωρητικής Εκπαίδευσης Υποψηφίων Οδηγών (ΚΕ.Θ.Ε.Υ.Ο.), τα οποία θα ενημερώνουν τους οδηγούς για τους νέους κανόνες κυκλοφορίας και θα αξιολογούν τις αντιληπτικοκινητικές τους δεξιότητες. Επίσης, μετά την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης, θα πρέπει να χορηγείται πιστοποιητικό που θα συνδυάζεται με τις ιατρικές, ή άλλες εξετάσεις για την ανανέωση του διπλώματος οδήγησης.

«Αυτή η διαδικασία δεν θα πρέπει να γίνεται χωρίς την κατάλληλη οικονομική υποστήριξη. Σε μια εποχή οικονομικής κρίσης, η δια βίου μάθηση και οι αξιολογήσεις δεν πρέπει να γίνονται επιβάρυνση για τους ηλικιωμένους. Γι’ αυτό προτείνουμε η χρηματοδότηση να γίνεται μέσω ενός Ταμείου Εκπαίδευσης Κινητικότητας, το οποίο θα εξασφαλίζει ότι η πρόσβαση στην εκπαίδευση θα είναι δίκαιη και ισότιμη για όλους», προτείνει.

Το 8,06% άνω των 75 ετών εμπλέκεται σε τροχαίο

Στοιχεία του Πανελληνίου Συλλόγου Εκπαιδευτών Οδήγησης δείχνουν ότι οι οδηγοί άνω των 65 ετών εμπλέκονται σε τροχαία ατυχήματα κατά 16,6%, και οι οδηγοί άνω των 75 ετών κατά 8,06%. «Η ηλικία από μόνη της δεν αποτελεί κριτήριο για την ικανότητα οδήγησης. Υπάρχουν πολλοί ηλικιωμένοι οδηγοί που είναι εξαιρετικά προσεκτικοί και υπεύθυνοι, ενώ αντίθετα, υπάρχουν και νεότεροι οδηγοί που μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνοι. Η οριζόντια απαγόρευση της οδήγησης για τους ηλικιωμένους είναι άδικη και δεν λαμβάνει υπόψη τις ατομικές διαφορές και ικανότητες», καταλήγει ο κ. Ζωγράφος.

Ανάλογη είναι και η άποψη του προέδρου της Ελληνικής Γεροντολογικής και Γηριατρικής Εταιρείας, καθηγητή Χειρουργικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιωάννη Γ. Καραϊτιανού, που υποστηρίζει ότι η ικανότητα οδήγησης στην προχωρημένη ηλικία πρέπει να αντιμετωπίζεται χωρίς ηλικιακό ρατσισμό και με βάση τη βιολογική, σωματική και πνευματική υγεία και όχι μόνο απλά τη χρονολογική ηλικία. «Η δυνατότητα οδήγησης», αναφέρει, «προσφέρει μία ευκαιρία για καλή κοινωνική ζωή, διατήρηση πνευματικής ευεξίας και επικοινωνίας αλλά και πρακτική καθημερινότητα. Οι περισσότεροι ηλικιωμένοι έχοντας επίγνωση των δυνατοτήτων τους επιλέγουν να οδηγούν συνετά κάνοντας μικρές διαδρομές σε γνωστές περιοχές, τηρώντας τους κανόνες του ΚΟΚ και προτιμούν το φως της ημέρας».

Η Πολιτεία να είναι αυστηρή με τα διπλώματα

Ωστόσο, διαπιστώνει ότι με την πάροδο της ηλικίας αυξάνεται η επίπτωση χρόνιων νόσων που συνδέονται με το γήρας, όπως καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδης διαβήτης, μυοσκελετικά προβλήματα και οστεοπόρωση, αρθρίτιδες κλπ., αστάθεια, βαθμιαία έκπτωση μνήμης, αντανακλαστικών αλλά και όρασης και ακοής.

«Εξάλλου, η λήψη διαφόρων ειδικών φαρμάκων, συχνή στην ηλικιακή αυτή ομάδα, μπορεί να προκαλεί διαταραχές στη διαύγεια και ανταπόκριση στις απαιτήσεις της οδήγησης», αναφέρει και καλεί την Πολιτεία να είναι αυστηρή με τους ελέγχους στις άδειες οδήγησης των ηλικιωμένων, ώστε να ανανεώνονται μόνο αυτές των οδηγών που πραγματικά και ουσιαστικά μπορούν να κρατούν τιμόνι στα χέρια τους.

Μεταξύ των προτάσεων της Ελληνικής Γεροντολογικής και Γηριατρικής Εταιρείας είναι η δυνατότητα αξιολόγησης της ικανότητας οδήγησης και από εκπαιδευτή, με πρακτική εξέταση, και εάν υπάρχει ανάγκη, επανεκπαίδευση του ηλικιωμένου οδηγού ανά 2-3 έτη.

 https://www.tovima.gr