Πώς καθορίζονται τα όρια ταχύτητας στους δρόμους;
Από τον κανόνα του 85% στις ΗΠΑ, έως τη «Vision Zero» προσέγγιση στην Ευρώπη και στην ελληνική πραγματικότητα
Πώς καθορίζονται τα όρια ταχύτητας στους δρόμους;
Πώ
Πώς καθορίζονται τα όρια ταχύτητας στους δρόμους;
ς καθορίζονται τα όρια ταχύτητας στους δρόμους;
Έχετε ποτέ σκεφτεί πως καθορίζονται τα όρια ταχύτητας στους δρόμους; Ποιοι το αποφασίζουν και ποια μεθοδολογία ακολουθούν;
Η ταχύτητα με την οποία κινούνται τα οχήματα στους δρόμους δεν είναι προφανώς απλώς θέμα επιλογής του οδηγού, αλλά καθορίζεται θεσμικά μέσω ορίων ταχύτητας που έχουν σχεδιαστεί για την προστασία όλων των χρηστών του οδικού δικτύου. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο καθορίζονται αυτά τα όρια διαφέρει σημαντικά ανάλογα με τη χώρα, την περιοχή και τη φιλοσοφία οδικής ασφάλειας.
Ο κανόνας του 85ου εκατοστημορίου – ΗΠΑ
Για δεκαετίες, οι Ηνωμένες Πολιτείες βασίζονταν στον λεγόμενο κανόνα του 85ου εκατοστημορίου για τον καθορισμό των ορίων ταχύτητας. Η λογική ήταν απλή: γινόταν καταγραφή του πόσο γρήγορα κινούνταν οι οδηγοί σε έναν δρόμο, και το όριο προέκυπτε… πλειοψηφικά, λαμβάνοντας υπόψη την μέγιστη ταχύτητα με την οποία κινούνταν το 85% εξ αυτών. Ο τρόπος αυτός, θεωρούταν «λογικός» αφού αντιπροσώπευε την ταχύτητα η οποία θεωρούταν «άνετη» και «ασφαλής» για τους περισσότερους οδηγούς, με το υπόλοιπο 15% των «γρήγορων» να αναγκάζονται να συμμορφωθούν και να πατήσουν φρένο.
Ωστόσο, αυτό δημιούργησε ένα πρόβλημα: όσο περισσότερο οι οδηγοί ξεπερνούσαν τα όρια, τόσο πιο πιθανό ήταν αυτά να αυξηθούν σε επόμενες μετρήσεις. Το 2023, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αυτοκινητοδρόμων των ΗΠΑ (FHWA) εγκατέλειψε επίσημα αυτή την προσέγγιση, επισημαίνοντας ότι δεν είναι κατάλληλη για περιοχές με πεζούς, διασταυρώσεις ή σύνθετο αστικό περιβάλλον.
Η Ευρωπαϊκή Προσέγγιση – Vision Zero και περιβαλλοντική ανάλυση
Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες ακολουθούν μια πιο ολοκληρωμένη και ανθρωποκεντρική προσέγγιση. Αντί να βασίζονται στη συμπεριφορά των οδηγών, δίνουν έμφαση στην ασφάλεια όλων των χρηστών των δρόμων και ιδιαίτερα στις ευπαθείς ομάδες των πεζών, των ποδηλατών και των ηλικιωμένων.
Χώρες όπως η Σουηδία και η Ολλανδία εφαρμόζουν την πολιτική «Vision Zero», όπου τα όρια ταχύτητας καθορίζονται με βάση την πιθανότητα επιβίωσης σε περίπτωση σύγκρουσης. Για παράδειγμα, σε δρόμους χωρίς διαχωριστικό, το όριο δεν ξεπερνά τα 70 km/h, ενώ σε κατοικημένες περιοχές καθορίζονται γενικά στα 30–50 km/h. Από την άλλη η Ισπανία, επέβαλε όριο 30 km/h σε όλους τους δρόμους εντός πόλεων με μία λωρίδα ανά κατεύθυνση, λαμβάνοντας υπόψη μόνο την ασφάλεια και όχι την εξυπηρέτηση της κυκλοφορίας.
Η ελληνική πραγματικότητα
Στην Ελλάδα, το γενικό όριο ταχύτητας εντός κατοικημένων περιοχών είναι 50 km/h, όπως προβλέπει ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας. Σε ειδικές περιπτώσεις, όπως κοντά σε σχολεία ή πλατείες, μπορεί να μειώνεται στα 30 km/h, αλλά αυτό εφαρμόζεται κυρίως τοπικά και όχι γενικευμένα.
Τα τελευταία χρόνια έχουν κατατεθεί προτάσεις για υιοθέτηση χαμηλότερων ορίων ταχύτητας στις πόλεις και ενίσχυση της αστικής κινητικότητας, ωστόσο η υλοποίηση παραμένει αποσπασματική. Ορισμένοι δήμοι ενσωματώνουν μέτρα βιώσιμης αστικής κινητικότητας (ΣΒΑΚ), αλλά λείπει μια εθνική στρατηγική Vision Zero.
Οι προτεραιότητες
Η θέσπιση των ορίων ταχύτητας δεν μπορεί να είναι οριζόντια και χρειάζεται μια ολιστική προσέγγιση που να εξετάζει κάθε συνισταμένη. Ιδανικά, μια ισορροπημένη εξέταση που να λαμβάνει υπόψη την ασφάλεια πάνω απ΄ όλα, χωρίς όμως αυτό να γίνεται εις βάρος της κυκλοφορίας των οχημάτων. Η μελέτη και η καταγραφή του φόρτου κυκλοφορίας ανά περιοχή αλλά και η ύπαρξη υποδομών ώστε να κυκλοφορούν με ασφάλεια πεζοί και άλλες ευπαθείς ομάδες, είναι οι δύο συνισταμένες που θα έπρεπε να εξετάζονται. Φυσικά, όλα αυτά προϋποθέτουν κάτι το οποίο αποτελεί την απάντηση σε όλα τα «γιατί;» που μας απασχολούν: παιδεία. Στην προκειμένη, οδηγική, και αν θέλουμε να το επεκτείνουμε, κοινωνική. Γιατί πρωτίστως τα όρια ταχύτητας θα πρέπει να τα σεβόμαστε και να κατανοούμε και το γιατί.
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.