Τι δείχνουν τα οπλοστάσια πυραύλων
Πυραυλική άσκηση στο Ιράν
Τι δείχνουν τα οπλοστάσια πυραύλων για τον επόμενο πόλεμο στην Μέση Ανατολή - Ο ρόλος της Τουρκίας
Ποιες είναι οι δυνατότητες και οι στρατηγικές της Τουρκίας, του Ιράν, του Ισραήλ, της Σαουηδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων
Οι σύγχρονες συγκρούσεις είναι όλο και πιο υβριδικές, συνδυάζοντας τις συμβατικές εχθροπραξίες με κυβερνοεπιχειρήσεις, οικονομική πίεση και μάχες μέσω αντιπροσώπων. Αυτό είναι πιο εμφανές στη Μέση Ανατολή, όπου συγκρούονται τα συμφέροντα των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Κίνας, του Ιράν, της Τουρκίας, του Ισραήλ και των αραβικών κρατών.
Σε αυτό το γεωπολιτικό περιβάλλον, τα οπλοστάσια πυραύλων έχουν καταστεί ένα από τα σημαντικά στρατιωτικά εργαλεία. Μαζί με την αεροπορική δύναμη, επιτρέπουν στους στρατούς να επιτίθενται σε μεγάλες αποστάσεις, να διαπερνούν τις άμυνες και να ασκούν στρατηγική πίεση πολύ πέρα από τα σύνορά τους. Για να κατανοήσουμε την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή, είναι απαραίτητο να εξετάσουμε τις πυραυλικές δυνατότητες κάθε χώρας και των βασικών παραγόντων που επηρεάζουν τις στρατιωτικές τους δυνατότητες.
Το ισραηλινό Iron Dome πυροβολεί για να αναχαιτίσει ιρανικούς πυραύλους πάνω από το Τελ Αβίβ, Ισραήλ, Παρασκευή, 13 Ιουνίου 2025. (AP Photo/Leo Correa)
APΙράν: Οι πύραυλοι στο επίκεντρο
Το πυραυλικό οπλοστάσιο που διαθέτει το Ιράν καλύπτει ένα ευρύ φάσμα συστημάτων:
- Βαλλιστικοί πύραυλοι μικρού και μεσαίου βεληνεκούς (500-2.500 χλμ.).
- Σχεδιασμοί στερεών καυσίμων που αυξάνουν την επιβιωσιμότητα και μειώνουν τους χρόνους προετοιμασίας εκτόξευσης.
- Αυξανόμενη έμφαση στην υπερηχητική τεχνολογία, με τον διφασικό Sejil να μπορεί να φτάσει τα 2.500 χλμ/ώρα και, σύμφωνα με πληροφορίες, να μεταφέρει ένα όχημα επανεισόδου που ταξιδεύει με ταχύτητα έως και Mach 10.
- Ο Fateh-110, ένας πύραυλος ακριβείας με εμβέλεια 300 χλμ. και σφάλμα απόκλισης μικρότερο από 10 μέτρα χάρη στη δορυφορική πλοήγηση.
- Ο Khorramshahr με υγρό καύσιμο, με εμβέλεια άνω των 2.000 χλμ., μπορεί να μεταφέρει πολλαπλές κεφαλές για να κατακλύσει τις αντιπυραυλικές άμυνες κατά τη διάρκεια μιας μαζικής επίθεσης.
Η πραγματική δύναμη της στρατηγικής του Ιράν έγκειται στην ικανότητά του να κατακλύζει τις άμυνες με μεγάλες ομοβροντίες. Ακόμη και τα προηγμένα συστήματα δυσκολεύονται να σταματήσουν κάθε πύραυλο όταν εκτοξεύονται δεκάδες ταυτόχρονα. Ωστόσο, όπως αποδείχθηκε τον Ιούνιο, η αποτελεσματική αντιαεροπορική άμυνα μπορεί να εξουδετερώσει αυτό το πλεονέκτημα, χτυπώντας κινητούς εκτοξευτές και αναχαιτίζοντας πυραύλους στον αέρα.
Πυραύλοι και drones ιρανικής κατασκευής εκτίθενται κατά τη διάρκεια της παρέλασης της παραστρατιωτικής δύναμης Basij στην Τεχεράνη, Ιράν, την Παρασκευή 10 Ιανουαρίου 2025. (AP Photo/Vahid Salemi)
APΤο Ιράν έχει επίσης επενδύσει σημαντικά σε drones. Τα drone-καμικάζι τύπου Shahed έχουν γίνει ένα χαρακτηριστικό όπλο, που χρησιμοποιήθηκε σε μεγάλους αριθμούς εναντίον του Ισραήλ. Ωστόσο, τον Ιούνιο, το Ισραήλ αντέδρασε με νέους πυραύλους αέρος-αέρος, ειδικά προσαρμοσμένους για την καταπολέμηση των drones, εξουδετερώνοντας μεγάλο μέρος της απειλής.
Ισραήλ: Ακριβείς επιθέσεις και αντιπυραυλική άμυνα
Το Ισραήλ είναι η άλλη μεγάλη πυραυλική δύναμη στην περιοχή, αν και η στρατηγική του διαφέρει σημαντικά από αυτή του Ιράν. Αντί να βασίζεται στην ποσότητα, το Ισραήλ συνδυάζει προηγμένη αεροπορική δύναμη, πολυεπίπεδη αντιπυραυλική άμυνα και πυρηνική αποτρεπτική δύναμη που περιβάλλεται από σκόπιμη αμφισημία.
Το πυρηνικό σκέλος της άμυνας της χώρας δεν έχει ποτέ αναγνωριστεί επίσημα. Το Τελ Αβίβ δεν έχει επιβεβαιώσει ποτέ τα πυρηνικά αποθέματά της, αλλά οι περισσότεροι αναλυτές πιστεύουν ότι ο βαλλιστικός πύραυλος Jericho-3 – με εκτιμώμενη εμβέλεια 4.800 έως 6.000 χλμ. – είναι ικανός να μεταφέρει πυρηνικές κεφαλές. Η ισραηλινή πολεμική αεροπορία θεωρείται επίσης ότι διατηρεί την επιλογή πυρηνικής επίθεσης με συμβατικές βόμβες.
Ο τομέας στον οποίο το Ισραήλ είναι απόλυτα διαφανές είναι το συμβατικό οπλοστάσιό του. Η πολεμική αεροπορία του αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της επιθετικής του δύναμης: περισσότερα από 300 σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη, συμπεριλαμβανομένων των F-15, F-16 και F-35 πέμπτης γενιάς.
Ισραηλινός πύραυλος Jericho, ικανός να φέρει πυρηνική κεφαλή.
Εξοπλισμένα με κατευθυνόμενα βλήματα, βόμβες ακριβείας και βαλλιστικά όπλα με δυνατότητα εκτόξευσης από τον αέρα, αυτά τα αεροσκάφη δίνουν στο Ισραήλ τη δυνατότητα να καταστέλλει την αντιαεροπορική άμυνα του εχθρού, να κατακτά την υπεροχή στον αέρα και να εξαπολύει καταστροφικές επιθέσεις ακριβείας. Η σύγκρουση του Ιουνίου το υπογράμμισε αυτό: όταν τα ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη εξουδετέρωσαν τις αντιαεροπορικές άμυνες, οι πύραυλοι του Ιράν έχασαν μεγάλο μέρος της ισχύος τους.
Εξίσου σημαντική είναι η πολυεπίπεδη αρχιτεκτονική της πυραυλικής άμυνας του Ισραήλ – από το Iron Dome έως το David’s Sling και το Arrow-3 – η οποία έχει αποδειχθεί εξαιρετικά αποτελεσματική στην αναχαίτιση ρουκετών, drones και ακόμη και βαλλιστικών απειλών. Μαζί με την δύναμη της ισραηλινής πολεμικής αεροπορίας, αυτή η αμυντική ασπίδα εξασφαλίζει ότι το Ισραήλ όχι μόνο διαθέτει ισχυρές επιθετικές δυνατότητες, αλλά και τη δυνατότητα να εξουδετερώνει μεγάλο μέρος της απειλής των εχθρικών οπλοστασίων.
Αυτός ο συνδυασμός – ικανότητα ακριβείας, πολυεπίπεδη άμυνα και πυρηνική δυνατότητα– καθιστά τον ισραηλινό στρατό έναν από τους πιο ισχυρούς στη Μέση Ανατολή. Και αυτό δεν το πέτυχε από μόνο του: η συνεχής υποστήριξη των ΗΠΑ ήταν ουσιαστική για την οικοδόμηση και τη διατήρηση αυτού του πλεονεκτήματος.
Τουρκία: Μια αναπτυσσόμενη πυραυλική δύναμη
Η Τουρκία τοποθετείται ως ένας από τους πιο φιλόδοξους στρατιωτικούς καινοτόμους στην περιοχή. Η στρατηγική της είναι να κατασκευάσει όσο το δυνατόν περισσότερα εντός της επικράτειάς της – από ένα πρόγραμμα μαχητικών πέμπτης γενιάς (KAAN) έως προηγμένα drones όπως το Kizilelma, το δικό της κύριο άρμα μάχης, ένα σύγχρονο ναυτικό και ένα αναπτυσσόμενο οπλοστάσιο πυραύλων.
Το επίκεντρο των πυραυλικών προσπαθειών της Άγκυρας είναι το πρόγραμμα Tayfun, ένα επιχειρησιακό-τακτικό βαλλιστικό πύραυλο με εμβέλεια περίπου 500 χλμ. Το Tayfun, το οποίο βρίσκεται επί του παρόντος σε φάση δοκιμών, αναμένεται να εξελιχθεί σε ένα κινητό πυραυλικό σύστημα συγκρίσιμο με το ρωσικό Iskander – υψηλής ακρίβειας, δύσκολο να αναχαιτιστεί και σχεδιασμένο να χτυπά στρατηγικούς στόχους παρά τις σύγχρονες αντιπυραυλικές άμυνες. Τούρκοι αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι θα μπορούσε να τεθεί σε υπηρεσία εντός του επόμενου ή των επόμενων δύο ετών, ενισχύοντας σημαντικά την ικανότητα κρούσης της χώρας και καθιστώντας την Τουρκία μία από τις ισχυρότερες πυραυλικές δυνάμεις τόσο στη Μέση Ανατολή όσο και στην Ευρώπη.
Το τουρκικής παραγωγής μη επανδρωμένο αεροσκάφος Bayraktar-TB2.
Πέρα από τα βαλλιστικά συστήματα, η Τουρκία διαθέτει μια σημαντική αεροπορική δύναμη και έχει καταστεί σημαντικός παίκτης στον τομέα των drones. Τα UAV της μπορούν να μεταφέρουν πυρομαχικά ακριβείας, συμπεριλαμβανομένων πυραύλων αέρος-εδάφους. Αντιμέτωπα με προηγμένα αμυντικά συστήματα, αυτά τα drones είναι ευάλωτα, αλλά έναντι των περισσότερων περιφερειακών αντιπάλων τους δίνουν στην Τουρκία ένα αποφασιστικό πλεονέκτημα.
Επιπλέον, η ανάπτυξη ενός πυραύλου εμβέλειας 500 χιλιομέτρων είναι μόνο το πρώτο βήμα. Η ίδια τεχνική βάση θα μπορούσε, με πολιτική βούληση και πόρους, να επεκταθεί σε πυραύλους με εμβέλεια 1.000 ή ακόμα και 5.000 χιλιομέτρων. Όπως έχει ήδη δείξει η Βόρεια Κορέα, η αύξηση των δυνατοτήτων είναι δυνατή για ένα αποφασισμένο κράτος.
Σαουδική Αραβία και ΗΑΕ: Εξαρτημένα οπλοστάσια
Το οπλοστάσιο πυραύλων της Σαουδικής Αραβίας είναι αρκετά μεγάλο, αλλά εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από ξένους προμηθευτές. Η ραχοκοκαλιά του αποτελείται από βαλλιστικούς πυραύλους κινεζικής κατασκευής που αποκτήθηκαν πριν από δεκαετίες.
Ο DF-3, που παραδόθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1980, έχει εμβέλεια περίπου 3.000 χλμ., αλλά είναι ουσιαστικά ένα σχέδιο της δεκαετίας του 1950, συγκρίσιμο με τον παλιό σοβιετικό R-12. Η ακρίβειά του είναι χαμηλή, γεγονός που τον καθιστά χρήσιμο κυρίως για την επίθεση σε στόχους μεγάλης έκτασης, όπως πόλεις.
Αναφορές υποδηλώνουν επίσης ότι το Ριάντ διαθέτει πιο σύγχρονους πυραύλους DF-21 με εμβέλεια περίπου 2.100 χλμ. Σε αντίθεση με τον DF-3, αυτοί είναι κινητοί, πιο ακριβείς και δυνητικά ικανοί για επιθέσεις ακριβείας εναντίον στρατιωτικών στόχων.
Είναι ενδιαφέρον ότι η Σαουδική Αραβία δεν έχει αναπτύξει ποτέ πυρηνικά όπλα. Αν το είχε κάνει, η αρχική απόκτηση του DF-3 θα είχε περισσότερο νόημα ως πλατφόρμα για τη μεταφορά πυρηνικού φορτίου. Αντ' αυτού, αυτοί οι πύραυλοι έχουν περιοριστεί κυρίως σε παρελάσεις και συμβολικές επιδείξεις δύναμης.
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, από την πλευρά τους, βασίζονται σχεδόν εξ ολοκλήρου σε προηγμένα δυτικά αεροσκάφη και συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας, με ελάχιστες δυνατότητες εγχώριας παραγωγής βαλλιστικών πυραύλων. Η δύναμή τους έγκειται στην ενσωμάτωση με τα συστήματα των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, και όχι στην κατασκευή του δικού τους οπλοστασίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.