Πώς να μειώσουμε τα 1000 ευρώ σε τρόφιμα

ΤΕΤΑΡΤΗ, 23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2025

Είμαστε μια από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το μεγαλύτερο food waste και είναι ώρα να το αλλάξουμε. 

Πώς να μειώσουμε τα 1000 ευρώ σε τρόφιμα που πετάμε κάθε χρόνο στα σκουπίδια

Όσο κι αν ακούγεται υπερβολικό, περίπου 1.000 ευρώ ετησίως σε φαγητό πετάει στα σκουπίδια κάθε νοικοκυριό στην Ελλάδα, με τη χώρα μας να βρίσκεται στην 3η θέση με τη μεγαλύτερη σπατάλη τροφίμων σ’ όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτά τα στοιχεία παρουσιάστηκαν, μεταξύ άλλων, από την Αναπληρώτρια Υπουργό Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, στο 10o Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών που πραγματοποιήθηκε 9-12 Απριλίου στους Δελφούς. Όπως ανέφερε και η ίδια και είναι πλέον ολοφάνερο, είναι ανάγκη να χτίσουμε υγιεινές συνήθειες και βιώσιμες επιλογές από μικροί, σημειώνοντας ότι ενόσω έχει αλλάξει ο τρόπος ζωής, έχουμε ξεχάσει κάτι βασικό: «Τρώμε όχι για να χορτάσουμε, αλλά για να αναπτυχθούμε». Γι’ αυτόν τον λόγο, απαιτείται η εκπαίδευση των νέων.

 Το θέμα, φυσικά, δεν είναι μόνο οικονομικό. Είναι και περιβαλλοντικό και κοινωνικό και ηθικό. Την ώρα που κάποιοι δυσκολεύονται να καλύψουν τις βασικές τους διατροφικές ανάγκες, άλλοι πετούν φαγητό που θα μπορούσε να έχει αξιοποιηθεί, ενώ σύμφωνα με τον ΟΗΕ, αν η σπατάλη τροφίμων ήταν χώρα, θα ήταν η τρίτη μεγαλύτερη πηγή εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, μετά τις ΗΠΑ και την Κίνα. Τόσο σοβαρό είναι.

Όταν πετάμε φαγητό, δεν πετάμε απλά μια μπουκιά πίτσας ή το μισό μαρούλι που μαράθηκε. Πετάμε όλο τον κόπο και τους πόρους που χρειάστηκαν για να φτάσει αυτό το φαγητό στο πιάτο μας. Μιλάμε για νερό για να ποτιστούν τα φυτά ή να τραφούν τα ζώα, ενέργεια για να παραχθεί, να μεταφερθεί, να αποθηκευτεί, έδαφος που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί αλλιώς, καύσιμα για μεταφορές, εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε κάθε στάδιο (παραγωγή, επεξεργασία, μεταφορά, ψύξη). Κι όταν το φαγητό καταλήγει στις χωματερές, αποσυντίθεται και απελευθερώνει μεθάνιο, ένα από τα πιο ισχυρά αέρια του θερμοκηπίου. Στο πλαίσιο του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, η Elisa Pineda, Ερευνήτρια από το Imperial College London διευκρίνισε ότι μεγάλο μέρος των αερίων του θερμοκηπίου προέρχεται από την παραγωγή τροφίμων, καθώς και ότι μόνο 33 χώρες έχουν εκδώσει οδηγίες διατροφής. 

Χρειάζεται, λοιπόν, εκτός από το ευθυγραμμιστεί η παραγωγή τροφίμων με τις νέες πλανητικές συνθήκες, οι οποίες αφορούν τη μικρότερη παραγωγή τροφίμων, τις λιγότερες καλλιεργήσιμες εκτάσεις, όπως ανέφερε η Βασιλικη Αδαμίδου, Διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων και Βιωσιμότητας, Lidl Hellas, να υιοθετήσουμε ατομικά μικρές καθημερινές συνήθειες, οι οποίες αν γίνουν σε ευρεία κλίμακα μέσα από την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του κόσμου, μπορούν να επιφέρουν τεράστια αλλαγή.

Πώς να μειώσετε τη σπατάλη τροφίμων στην καθημερινότητα

• Ψωνίστε με λίστα: Μην πάτε στο σούπερ μάρκετ πεινασμένοι και χωρίς πρόγραμμα. Η λίστα σώζει από περιττές αγορές που στο τέλος… μουχλιάζουν στο ψυγείο.
• Ελέγχετε πρώτα το ντουλάπι και το ψυγείο: Πόσες φορές αγοράσατε κάτι που ήδη είχατε απλώς γιατί ήταν κρυμμένο πίσω από τα άλλα; Ένας καλός έλεγχος προκειμένου να φτιάξουμε τη λίστα για τα ψώνια είναι σημαντικό βήμα.
• Μαγειρέψτε με ό,τι έχετε: Έχετε τρία κολοκυθάκια, μισή πιπεριά και ένα κρεμμύδι; Ένα γρήγορο stir fry ή μια πίτα είναι ήδη έτοιμη. Μη φοβάστε τον αυτοσχεδιασμό στην κουζίνα.
• Τι σημαίνει «ανάλωση κατά προτίμηση»; Αυτό δεν σημαίνει «πέτα το την επόμενη μέρα». Πολλά προϊόντα είναι απολύτως ασφαλή και μετά την ημερομηνία αυτή, αν έχουν διατηρηθεί σωστά.
• Δώστε δεύτερη ζωή στα «περίεργα» λαχανικά: Το μαραμένο καρότο, η ώριμη ντομάτα, τα λίγο ζαρωμένα μήλα – όλα μπορούν να γίνουν σούπα, σάλτσα ή smoothies. Μην τα υποτιμάτε, αξιοποιήστε τα!
• Αξιοποιήστε τις μερίδες σωστά: Μαγειρέψτε όσο χρειάζεστε – ή αν μαγειρέψετε παραπάνω, αποθηκεύστε το φαγητό σωστά. Ένα καλό τάπερ σώζει ζωές (και πορτοφόλια!).
• Βάλτε στην κατάψυξη πριν είναι αργά: Έχετε μισό καρβέλι ψωμί που δεν θα φάτε; Καταψύξτε το! Το ίδιο ισχύει για βρασμένα όσπρια, λαχανικά, ακόμα και τριμμένο κίτρινο τυρί.

Επιλέξτε μια πιο βιώσιμη διατροφή
Στην εποχή της τόσο επιθετικής κλιματικής αλλαγής είναι καίριας σημασίας να αλλάξουμε συνολικά τη διατροφή μας, «περπατώντας» σε πιο βιώσιμα μονοπάτια. Εκτός από τη μείωση της σπατάλης, είναι σημαντικό, λοιπόν, να δούμε και το τι τρώμε – όχι μόνο πόσο.

• Προτιμήστε τις φυτικές τροφές: Δεν χρειάζεται να γίνετε 100% vegan. Μπορείτε απλά να αφιερώνετε 2-3 μέρες την εβδομάδα σε φυτικά γεύματα, κάτι που μπορεί να αυξηθεί σταδιακά στη συνέχεια. Είναι καλό για την υγεία, το περιβάλλον και το πορτοφόλι σας.
• Στηρίξτε τοπικά και εποχιακά προϊόντα: Τα φρούτα και τα λαχανικά εποχής έχουν μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και συνήθως είναι πιο νόστιμα και οικονομικά.
• Αποφύγετε τα επεξεργασμένα τρόφιμα: Τα επεξεργασμένα προϊόντα έχουν συνήθως υψηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, ενώ η παραγωγή τους απαιτεί περισσότερους πόρους και ενέργεια. Επιπλέον, συχνά περιέχουν ζάχαρη, αλάτι και λιπαρά σε ποσότητες που δεν κάνουν καλό ούτε σε εμάς, ούτε στον πλανήτη.

Το φαγητό είναι δύναμη. Και η δύναμη αυτή πρέπει να αξιοποιείται σωστά. Με σεβασμό, φροντίδα και αγάπη – όχι να καταλήγει στον κάδο. Γιατί κάθε μπουκιά που σώζουμε, είναι ένα μικρό βήμα για ένα πιο βιώσιμο, πιο δίκαιο και πιο συνειδητό αύριο.

ΤΖΟΥΛΙΑ ΤΑΣΩΝΗ
jtasoni@naftemporiki.gr