Η ΕΥΚΟΛΗ ΛΥΣΗ ΤΩΝ ΟΜΑΔΙΚΩΝ ΑΠΟΛΥΣΕΩΝ
Η ΕΥΚΟΛΗ ΛΥΣΗ ΤΩΝ ΟΜΑΔΙΚΩΝ ΑΠΟΛΥΣΕΩΝ
Η θεσμοθετημένη απορρύθμιση ως υπόβαθρο στήριξης των επιχειρήσεων πάντα θα καλύπτει το νομικό σκέλος τέτοιων αποφάσεων, το τελικό όμως ερώτημα που πάντα θα τίθεται είναι εάν οι συγκεκριμένες πρακτικές συνάδουν με την πολυδιαφημισμένη εταιρική ευθύνη και κουλτούρα.
Μια πρακτική που διαπερνά οριζόντια πλήθος εταιρειών ειδικά στις ισχυρές οικονομίες της Δύσης είναι αυτή των ομαδικών απολύσεων.
Το τελευταίο διάστημα, οι απολύσεις έχουν αρχίσει να παίρνουν διαστάσεις επιδημίας , ειδικά στις ΗΠΑ όπου τα μεγέθη των εταιρειών είναι τέτοιας μορφής που οι ομαδικές απολύσεις είναι συνήθεις πρακτικές της υποτιθεμένης ανάκτησης της βιωσιμότητας τους.
Οι μαζικές απολύσεις δεν πραγματοποιούνται μόνο ως άμεσος αντίκτυπος της οικονομικής αβεβαιότητας από τις παλινδρομήσεις της κυβέρνησης Τράμπ σχετικά με τους δασμούς και το εξωτερικό εμπόριο, αλλά εάν δούμε την περίπτωση της Microsoft η οποία μετά την τεράστια επένδυσή της στην τεχνητή νοημοσύνη, την Άνοιξη που μας πέρασε προχώρησε στην απόλυση πάνω από 6.300 εργαζομένων της δείχνει πως με υπόβαθρο την τεχνική νοημοσύνη η αγορά εργασίας μπαίνει σε μια περίοδο ενισχυμένης αβεβαιότητας.
Η ανεργία είναι ήδη σε ανησυχητικά επίπεδα στις ΗΠΑ, με σχεδόν το 1/4 του πληθυσμού να θεωρείται λειτουργικά άνεργο με τις οικονομικές συνθήκες να είναι εξαιρετικά δύσκολες για τα νοικοκυριά και με πολλούς Αμερικανούς να επιστρέφουν στην επαναφορά πρακτικών του παρελθόντος όπως το μαγείρεμα φαγητού αντί του εύκολου και φυσικά δαπανηρότερου κατά παραγγελία.
Η διεθνή ειδησεογραφία κατά διαστήματα μας δίνει την ποσοτική εικόνα της συγκεκριμένης πρακτικής με ειδήσεις τύπου όπου η Αmazon προχώρησε σε απολύσεις 10 χιλιάδων εργαζομένων ή ότι η γερμανική τράπεζα Commerzbank θα προβεί σε απολύσεις 3500 εργαζομένων εντός του 2025.
Παράλληλα η εγχώρια ειδησεογραφία μας δίνει έμμεσα ανάλογες ειδήσεις όπου πίσω από την απόσχιση ενός κλάδου κρύβεται η μείωση των θέσεων εργασίας και η απομάκρυνση ενός τμήματος εργαζομένων που κατά τους ιθύνοντες οι νέες συνθήκες εκσυγχρονισμού των εταιρειών τους, τους καθιστούν ως ξεπερασμένο εργατικό δυναμικό.
Φυσικά οι ομαδικές απολύσεις δεν είναι κάτι το καινούργιο παρότι οι προαναφερόμενες αφορούν τον τομέα των υπηρεσιών , αφού από τον 19ο αιώνα γινόμαστε μάρτυρες της συγκεκριμένης αποκρουστικής πρακτικής ειδικά στον βιομηχανικό τομέα.
Η αιτιολογική βάση ποικίλει από τις καθαρές οικονομικές δυσκολίες , τις εποχιακές προσαρμογές , την μηχανοποίηση των εργασιών , τις οικονομίες κλίμακος όταν προηγούνται εξαγορές και συγχωνεύσεις , του ανταγωνισμού μέσω μείωσης του κόστους αλλά και ως αποτέλεσμα της μεταφοράς έδρας στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης.
Η πεποίθηση ότι η πρακτική των ομαδικών απολύσεων ως μέσο αντιμετώπισης των οικονομικών αλλά και στρατηγικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν κατά καιρούς οι μεγάλες επιχειρήσεις άρχισε να κλονίζεται κατά την τελευταία 10ετια του 20ου αιώνα.
Μια σειρά από μελέτες έδειξαν ότι η συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού με τρόπο άμεσο και απόλυτα κάθετο δεν απέφερε τα αναμενόμενα οφέλη σε βάθος χρόνου.
Διότι μπορεί πρόσκαιρα αλλά και σε επικοινωνιακό επίπεδο στο άκουσμα της είδησης η χρηματιστηριακή αξία της εταιρείας να αυξάνονταν με την προσδοκία των μελλοντικών κερδών όμως σχετικά γρήγορα διαπιστώνονταν ότι μεταξύ επικοινωνίας, προσδοκιών από την μια πλευρά και πραγματικότητας από την άλλη πλευρά υπάρχει μεγάλο χάσμα.
Σχετικά γρήγορα η κερδοφορία έχανε την δυναμική της και οι τιμές των μετοχών υποχωρούσαν στα προ των απολύσεων επίπεδα.
Η επιδιωκόμενη αναδιάρθρωση δεν ενίσχυε την παραγωγικότητα αντίθετα το ψυχολογικό βάρος που δημιουργούσε στους παραμένοντες υπαλλήλους οδηγούσε στην συρρίκνωση της.
Όμως η ευκολία της απόφασης και οι πατροπαράδοτες δοξασίες δεν μπορούσαν να καμφθούν, οπότε παρά τα καταδικαστικά συμπεράσματα των μελετών η πρακτική συνεχίζει να αποτελεί την πρώτη επιλογή όταν επιδιώκεται η εξυγίανση.
Η αλήθεια των συμπερασμάτων που εξαγάγουν οι μελέτες ήταν άβολη μπρος στην εύκολη επιλογή.
Οι ομαδικές απολύσεις δείχνουν υποτίθεται πυγμή, δείχνουν γνώση και πίστη για το προσδοκώμενο αποτέλεσμα, όμως πάντοτε αποτυγχάνουν αφού είναι η εύκολη λύση και όχι λύση που εισχωρεί στον πυρήνα των προβλημάτων.
Ως εύκολη λύση δεν ενεργοποιεί μηχανισμούς αλληλοεπιδράσεων όπως η θεωρία των ενδιαφερόμενων μερών που θέλει τους άμεσα ενδιαφερόμενους εργαζόμενους, μετόχους, προμηθευτές, πιστωτές να αλληλοεπιδρούν με τους έμμεσα, κράτος,τοπικές κοινωνίες, συνδικάτα, με σκοπό μια κοινή συντονισμένη δράση για το κοινωνικό καλό.
Τέτοιες αποφάσεις στην ουσία αδρανοποιούν πλήρως την εταιρική κοινωνική ευθύνη, δηλαδή την υποχρέωση να αναγνωρίζουν τα νομικά πρόσωπα την ευθύνη που τους αναλογεί απέναντι στην κοινωνία και στο περιβάλλον.
Κάθε εταιρεία έχει την υποχρέωση να σέβεται τις αρχές και τις αξίες που συνιστούν τους συνδετικούς κρίκους κάθε κοινωνίας όπως οφείλουν να σέβονται πλήρως την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Οι εταιρείες αποτελούν τμήματα του κοινωνικού συνόλου αφού μέσα σε αυτό δραστηριοποιούνται και λειτουργούν οπότε αποφάσεις που διαταράσσουν τις κοινωνικές σχέσεις πρέπει να φιλτράρονται διπλά και τριπλά.
Οι αποφάσεις ομαδικών απολύσεων εκλαμβάνονται στα πλαίσια της στενής ομάδας που διοικεί τις μεγάλες εταιρείες, της γνωστής τεχνοδομής, οπότε ανάλογη είναι και η κριτική για τα στελέχη που θέλουν με κάθε τρόπο να δικαιολογούν τόσο τις αμοιβές τους όσο και την ίδια την θέση τους.
Παράλληλα βλέπουμε και αποφάσεις που λαμβάνουν ισχυροί ιδιοκτήτες εταιρειών, όπως ο Μάσκ, κάτι που χρονικά παραπέμπει στον 19ο αιώνα, τότε που η δομή των εταιρειών –βιομηχανιών ήταν τέτοιας μορφής που δέσποζε η μορφή του βιομηχάνου – επιχειρηματία και οι αποφάσεις ήταν δικής του έμπνευσης και εκτέλεσης.
Τώρα εάν όλοι οι σύγχρονοι υποτίθεται ιδιοκτήτες-επιχειρηματίες τύπου Μάσκ, Μπέζος, Ζούκερμπεργκ, νομίζουν ότι χρησιμοποιώντας τις απαξιωμένες εταιρικές πρακτικές του μακρινού παρελθόντος θα δημιουργήσουν το επενδυτικό και εργασιακό πλαίσιο του 21ου αιώνα κάνουν μέγιστο λάθος.
Η συρρίκνωση , διότι οι μαζικές απολύσεις δεν συνάδουν με την μείωση , του εργατικού δυναμικού πρέπει να αποτελεί την τελευταία επιλογή εάν θέλουμε πράγματι να αναδείξουμε τις κινητήριες δυνάμεις της νέας εποχής που υποτίθεται ως εκπρόσωποι της εμφανίζονται οι ανωτέρω επιχειρηματίες.
Η πανδημία έδωσε ώθηση στους τεχνολογικούς κολοσσούς ενώ οι υπηρεσίες μέσω διαδικτύου πολλαπλασιάστηκαν με τα ανάλογα φυσικά κέρδη, ενώ το γεγονός ότι αρκετές από αυτές προχώρησαν σε προσλήψεις μεγάλου αριθμού εργαζομένων για να ανταποκριθούν στα δεδομένα της συγκυρίας τίθεται ως η κύρια δικαιολογία όσων προχωρούν σε ομαδικές απολύσεις.
Φυσικά δικαιολογίες πάντα θα υπάρχουν ενώ ο κλονισμός της κερδοφορίας πάντα θα δίνει το έναυσμα για να δρομολογηθούν τέτοιες πρακτικές.
Η θεσμοθετημένη απορρύθμιση ως υπόβαθρο στήριξης των επιχειρήσεων πάντα θα καλύπτει το νομικό σκέλος τέτοιων αποφάσεων, το τελικό όμως ερώτημα που πάντα θα τίθεται είναι εάν οι συγκεκριμένες πρακτικές συνάδουν με την πολυδιαφημισμένη εταιρική ευθύνη και κουλτούρα.
ΛΕΚΚΑΣ ΣΑΡΑΝΤΟΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ
e-mail: salekkas@gmail.com
Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς τους. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες των συνεργατών της.
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.